Uzasadnienie najwyższych organów sądowych

Jest oczywiste, że uzasadnienia orzeczeń właśnie najwyższych organów sądowych mają znaczący wpływ na kształtowanie się praktyki i rzeczywistych standardów prawnych. Praktyka kształtuje bowiem w tym samym stopniu co obowiązujące przepisy prawa treść prawa. Uzasadnienia orzeczeń Sądu Najwyższego są analizowane przez sądy podległe jurysdykcyjnie w konkretnej sprawie, są jednak również analizowane przez inne sądy, pełnomocników stron, naukę prawa oraz opinię publiczną (kontrola zewnętrzna sensu largo), szczególnie dochodzącą do głosu w państwach dbających o demokratyzm i legitymizację wymiaru sprawiedliwości. Uzasadnienia orzeczeń Sądu Najwyższego mogą także służyć jako podstawa kontroli zewnętrznej sensu stricto. Funkcja ta nie jest całkowicie pozbawiona znaczenia, albowiem także orzeczenia Sądu Najwyższego (np. w razie wadliwości stosowania prawa) mogą być podstawą skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka albo Komitetu Praw Człowieka lub Trybunału Konstytucyjnego (jeżeli przedmiotem zarzutu jest wadliwość podstawy prawnej orzeczenia). Nie można również lekceważyć funkcji legitymizacyjnej uzasadnień sądowych. Dokonuje się ona w skali indywidualnej (strony postępowania) oraz skali generalnej (opinia publiczna). Komunikacja racjonalnych rozstrzygnięć sądowych i ich uzasadnień pozwala je łatwiej akceptować, a w konsekwencji w opinii publicznej buduje zaufanie społeczne do władzy (sądowniczej).

Wyrok TK z dnia 16 stycznia 2006 r., SK 30/05, OTK-A 2006/1/2, Dz.U.2006/15/118

Standard: 3787 (pełna treść orzeczenia)