Okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości (art. 335 § 2 k.p.k.)

Możliwość wydania wyroku w trybie art. 335 § 1 k.p.k. istnieje w przypadku, gdy materiał dowodowy zebrany w sprawie pozwala na stwierdzenie, że okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości. Oznacza to, że in concreto nie występują w sprawie żadne wątpliwości odnośnie do sprawstwa danego czynu, winy oskarżonego, wypełnienia znamion tego czynu wymienionych w przepisach prawa karnego materialnego, przy uwzględnieniu wszystkich dowodów, na których oparto wniosek.

Sąd, rozpoznający wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków, zobligowany jest na podstawie art. 343 k.p.k. do dokonania kontroli zasadności i legalności wniosku. Dopiero po dokonaniu takiej kontroli możliwe jest bądź uwzględnienie wniosku i wydanie wyroku (art. 343 § 6 k.p.k.), bądź zwrot sprawy prokuratorowi i ewentualne rozpoznanie jej na zasadach ogólnych (art. 343 § 7 k.p.k.; wyrok SN z 10 sierpnia 2017 r., III KK 335/17; wyrok SN z 27 czerwca 2017 r., II KK 124/17).

Wyrok SN z dnia 18 stycznia 2023 r., II KK 361/22

Standard: 66862 (pełna treść orzeczenia)

Stosownie do treści art. 335 § 2 k.p.k. przesłanką skazania bez przeprowadzenia rozprawy jest brak jakichkolwiek wątpliwości co do okoliczności popełnienia przestępstwa, w tym winy oskarżonego. W orzecznictwie zauważa się, że jednym z warunków konsensualnego zakończenia postępowania na posiedzeniu - w trybie art 335 § 1 k.p.k. jest ustalenie, że wątpliwości nie budzi nie tylko zasadnicza kwestia sprawstwa czynu przez określoną osobę, ale wszystkie te okoliczności, które są istotne dla ustaleń o odpowiedzialności karnej sprawcy, w tym dla właściwej oceny prawnej czynu będącego przedmiotem osądu (wyrok SN z dnia 17 listopada 2010 r., II KK 272/10).

W konsekwencji, w ocenie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, że jeśli po złożeniu wniosku o skazanie na posiedzeniu, wyjdzie na jaw, że oskarżony miał tempore criminis ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania postepowaniem w rozumieniu art. 31 § 2 k.k., uwzględnienie wniosku przez sąd wymaga dokonania w nim przez strony korekty uwzględniającej tę ujawnioną okoliczność, a to z kolei wymaga zmiany porozumienia miedzy prokuratorem a oskarżonym leżącego u podstaw wniosku. Uwzględnienie wniosku bez poczynienia w nim stosownej korekty niewątpliwie stanowi naruszenie tego warunku określonego w art. 335 § 2 k.p.k., z którego wynika, że skazanie na posiedzeniu może nastąpić tylko w przypadku oczywistego i niebudzącego co do poprawności ustalenia stanu faktycznego.

Wyrok SN z dnia 20 grudnia 2018 r., V KK 558/18

Standard: 39501 (pełna treść orzeczenia)

Skoro w razie uwzględnienia wniosku o skazanie bez rozprawy następuje rezygnacja z bezpośredniego postępowania dowodowego, to zgromadzony w postępowaniu przygotowawczym materiał dowodowy musi pozwalać na pełną i jednoznaczną ocenę zaistniałego zdarzenia przestępnego oraz jego sprawcy, tak aby brak było jakichkolwiek wątpliwości co do okoliczności popełnienia przestępstwa oraz winy sprawcy.

„Przeszkodę do skorzystania przez sąd właściwy z instytucji przewidzianej w art. 335 § 1 k.p.k. stanowią wątpliwości co do winy oskarżonego w stopniu rozsądnie rozumianym, oznaczające zarówno brak pewności, że oskarżony w ogóle dopuścił się zarzucanego mu czynu, jak i przypuszczenie, że w grę może wchodzić przestępstwo zagrożone już to łagodniej, już to surowiej’ (zob. wyrok SN z dnia 6 marca 2013 r., V KK 9/13).

Wyrok SN z dnia 30 marca 2017 r., III KK 404/16

Standard: 13219 (pełna treść orzeczenia)

Wystąpienie przez prokuratora z wnioskiem o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy jest m.in. dopuszczalne, gdy „okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości”, a więc gdy fakt popełnienia przez oskarżonego przestępstwa zarzucanego mu w akcie oskarżenia pozostaje, w świetle zgromadzonego w postępowaniu przygotowawczym materiału dowodowego, poza wątpliwościami. Ustawodawca nie określa ani natężenia tych wątpliwości, ani też ich kierunku (na korzyść lub na niekorzyść oskarżonego), a zatem –odwołując się do reguły lege non distinguente (tam gdzie rozróżnień nie wprowadza sam prawodawca, tam nie wolno ich wprowadzać interpretatorowi), należy stwierdzić: przeszkodę do skorzystania przez sąd właściwy z instytucji przewidzianej w art. 335 § 1 k.p.k. stanowią wątpliwości co do winy oskarżonego w stopniu rozsądnie rozumianym, oznaczające zarówno brak pewności, że oskarżony w ogóle dopuścił się zarzucanego mu czynu, jak i przypuszczenie, że w grę może wchodzić przestępstwo zagrożone już to łagodniej, już to surowiej.

Wyrok SN z dnia 6 marca 2013 r., V KK 9/13

Standard: 41953 (pełna treść orzeczenia)

Jednym z warunków konsensualnego zakończenia postępowania na posiedzeniu – w trybie art. 335 § 1 k.p.k. – jest ustalenie, że „okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości”. Wątpliwości nie może przy tym budzić nie tylko zasadnicza kwestia sprawstwa czynu przez określoną osobę, ale wszelkie te okoliczności, które są istotne dla ustaleń o odpowiedzialności karnej sprawcy, w tym dla właściwej oceny prawnej czynu będącego przedmiotem osądu. Istnienie tej przesłanki podlega kontroli sądu, zaś stwierdzenie jakichkolwiek wątpliwości, co do rodzaju i stopnia zawinienia, skutku przestępnego działania, rozmiaru wyrządzonej szkody, nakazuje przeprowadzenie postępowania dowodowego, choćby zostały spełnione pozostałe przesłanki wyrokowania w omawianym trybie (por. wyroki SN z dnia 11 września 2008 r., IV KK 292/08 oraz z dnia 23 lipca 2009 r., III KK 147/09).

Wyrok SN z dnia 17 listopada 2010 r., II KK 72/10

Standard: 13881

Użyty w art. 335 § 1 k.p.k. zwrot „okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości” oznacza, że nie zachodzi uzasadniona wątpliwość m. in. co do poczytalności oskarżonego, a więc co do zdolności ponoszenia przez niego winy i w konsekwencji odpowiedzialności karnej.

Wyrok SN z dnia 5 listopada 2010 r., III KK 326/10

Standard: 17618

Stwierdzenie, że „okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości” jest natomiast możliwe tylko przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia i stanowiących podstawę orzeczenia (art. 92 k.p.k.), co nie jest tożsame z przyznaniem się oskarżonego do winy, a przede wszystkim nie może się do tego wyłącznie ograniczać (por. wyrok SN z dnia 20 czerwca 2007 r., III KK 129/07).

W świetle powyższego, wyrażenie przez oskarżonego zgody na skazanie, złożone w trybie określonym art. 335 § 1 k.p.k., nie zwalnia sądu, a wcześniej prokuratora, od obowiązku zbadania, czy oskarżony ten jest rzeczywiście winny popełnienia zarzuconego mu przestępstwa (zob. wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2001 r., III KKN 372/99).

W wypadku, gdy – rozpoznający wniosek prokuratora o skazanie oskarżonego bez przeprowadzenia rozprawy – sąd poweźmie wątpliwości co do okoliczności faktycznych popełnionego przestępstwa, bądź też w wyniku analizy dowodów uzna, że oskarżony nie popełnił zarzucanego mu czynu lub zauważy potrzebę zmiany kwalifikacji prawnej tego czynu, jego powinnością jest nieuwzględnienie wniosku z art. 335 § 1 k.p.k. i skierowanie sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych, stosownie do dyspozycji art. 343 § 7 k.p.k.

Wyrok SN z dnia 25 sierpnia 2010 r., II KK 186/10

Standard: 66564 (pełna treść orzeczenia)