Wniosek o uzasadnienie złożony w dniu ogłoszenia, ale przed jego ogłoszeniem

Wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku złożony w dniu jego ogłoszenia, lecz przed dokonaniem ogłoszenia, jest nieskuteczny.

Zgodnie z art. 328 § 1 k.p.c., termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku wynosi tydzień i rozpoczyna bieg od dnia ogłoszenia sentencji wyroku. W literaturze i orzecznictwie już od czasów przedwojennych jednolicie przyjmowano, że wniosek strony o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia złożony przed ogłoszeniem jego sentencji, nawet w tym samym dniu, w którym dokonano ogłoszenia, jest przedwczesny i nie wywołuje skutków procesowych 

Wniosek, o którym mowa w art. 328 § 1 k.p.c., dotyczy sporządzenia i doręczenia uzasadnienia wyroku, a wyrok istnieje dopiero od chwili ogłoszenia lub podpisania jego sentencji, co w sposób oczywisty wynika z art. 332 § 1 k.p.c. (por. także art. 341, 358 i 505[26] k.p.c.). Podobnie „od chwili”, a nie „od dnia” ogłoszenia wyroku (podpisania sentencji) obowiązuje rygor natychmiastowej wykonalności (art. 336 § 1 k.p.c.; por. art. 337 k.p.c.). Wyrok zatem istnieje – jest biernie skuteczny, tzn. może być przedmiotem innych czynności procesowych – dopiero od chwili ogłoszenia jego sentencji, a nie od dnia, w którym ją ogłoszono. Przesądzające znaczenie ma tu także art. 505[8] § 1 k.p.c., jednoznacznie przewidujący, że złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku do protokołu sądowego jest dopuszczalne dopiero po ogłoszeniu wyroku, a więc od chwili, w której wyrok w sensie prawno -procesowym zaistniał.

Stanowisko, że zgłoszenie wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku jest skuteczne tylko w razie uczynienia tego przed ogłoszeniem sentencji lub – w niektórych wskazanych wypadkach – jej podpisaniem, dotyczy także oddania pisma procesowego zawierającego taki wniosek w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego (art. 165 § 2 k.p.c.). Także wtedy o skuteczności wniosku decyduje chwila jego oddania w placówce pocztowej odnoszona do chwili ogłoszenia wyroku 

Nieskuteczność wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku złożonego przed ogłoszeniem (podpisaniem) jego sentencji wynika z jego niedopuszczalności; nieistnienie wyroku w chwili zgłaszania wniosku o jego uzasadnienie oznacza brak substratu (przedmiotu) wniosku, podlega on zatem odrzuceniu jako niedopuszczalny, podobnie jak środek zaskarżenia skierowany przeciwko sententiae non existit 

Uchwała SN z dnia 24 maja 2017 r., III CZP 18/17

Standard: 46955 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Sąd Najwyższy nie akceptuje restrykcyjnego stanowiska Sądu drugiej instancji, który - po uznaniu za przedwczesny i bezskuteczny wniosku o doręczenie kontestowanego wyroku z uzasadnieniem - odrzucił apelację. 

Postanowienie SN z dnia 10 marca 2015 r., II UZ 80/14

Standard: 46956 (pełna treść orzeczenia)

Wniosek, o którym mowa w art. 328 § 1 k.p.c., dotyczy sporządzenia (i doręczenia) uzasadnienia wyroku, a wyrok istnieje dopiero „od chwili” ogłoszenia jego sentencji. Zgodnie bowiem z art. 332 § 1 k.p.c., sąd jest związany wydanym wyrokiem „od chwili” jego ogłoszenia, a nie „od dnia” jego ogłoszenia. Podobnie „od chwili”, a nie „od dnia” ogłoszenia wyroku obowiązuje rygor natychmiastowej wykonalności (art. 336 § 1 k.p.c.) i „od chwili” ogłoszenia wyroku uchylającego, natychmiastowa wykonalność wygasa (art. 337 k.p.c.). Także zastrzeżony wyrok zaoczny wiąże sąd „od chwili” podpisania jego sentencji (art. 341 zd. 2 k.p.c.). Wyrok zatem istnieje od chwili ogłoszenia jego sentencji a nie od dnia jej ogłoszenia.

Należy uznać, że wprawdzie niewątpliwie, zgodnie z art. 165 § 1 k.p.c. w zw. z art. 112 k.c., wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, złożony w dniu ogłoszenia sentencji wyroku, jest złożony w terminie przewidzianym w art. 328 § 1 k.p.c., ale jest skuteczny tylko wtedy, gdy w chwili jego złożenia istnieje już wyrok, którego wniosek dotyczy. Jeżeli wyrok ten, jako nie ogłoszony, jeszcze nie istnieje, wniosek o jego uzasadnienie i doręczenie jest nieskuteczny, gdyż jest bezprzedmiotowy.

W konsekwencji wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku i jego doręczenie złożony w dniu ogłoszenia sentencji wyroku jest skuteczny jeżeli chwila jego złożenia nastąpiła po chwili ogłoszenia sentencji wyroku. Strona może bowiem żądać - ze skutkiem procesowym - sporządzenia i doręczenia uzasadnienia wyroku dopiero po ogłoszeniu jego sentencji, gdy wyrok już istnieje i wówczas tygodniowy termin do złożenia wniosku biegnie od dnia ogłoszenia sentencji, który to dzień jest pierwszym dniem tygodniowego terminu przewidzianego w art. 328 § 1 k.p.c.

Postanowienie SN z dnia 13 czerwca 2013 r., V CZ 21/13

Standard: 46958 (pełna treść orzeczenia)