Zajęcie ruchomości w trybie udzielenia zabezpieczenia

Egzekucja zajętych ruchomości prowadzi w efekcie do przejścia prawa ich własności na nabywcę po udzieleniu przybicia i zapłaceniu całej ceny (art. 874 k.p.c.). Jej definitywnym skutkiem jest pozbawienie dłużnika prawa własności ruchomości objętej egzekucją i zaspokojenie wierzyciela.

W postępowaniu zabezpieczającym ten końcowy skutek nie wystąpi. Zajęcie ruchomości ma na celu - poza wyjątkami, do zwalającymi na zaspokojenie uprawnionego już na etapie postępowania zabezpieczającego (art. 753 § 1 i art. 753[1] § 1 k.p.c.) - jedynie zabezpieczenie zajętego składnika majątkowego po to, by po uzyskaniu przeciwko dłużnikowi tytułu wykonawczego móc skierować do zajętej ruchomości kolejne czynności egzekucyjne, prowadzące do realizacji celu postępowania egzekucyjnego. Różnica pomiędzy zajęciem w ramach egzekucji a zajęciem w postępowaniu zabezpieczającym jest zasadnicza, bowiem przy wykonaniu zabezpieczenia obowiązany nie traci przysługującego mu prawa własności do zajętej ruchomości. Zajęte mienie nie będzie podlegało procedurze sprzedaży, a czynności komornika skończą się - jak w rozpoznawanej sprawie - na pozostawieniu zajętej ruchomości pod dozorem osoby trzeciej.

Prawo własności, jako prawo podmiotowe o charakterze bezwzględnym, skuteczne przeciwko każdemu, składa się z zestawu uprawnień, do których należy prawo do posiadania rzeczy, prawo do korzystania z niej i do pobierania z niej pożytków oraz prawo do rozporządzania rzeczą. Naruszenie któregokolwiek z tych uprawnień stanowi naruszenie prawa własności i może stać się przedmiotem ochrony prawnej.

Zajęcie ruchomości, nawet jeśli dokonane tytułem zabezpieczenia, do chwili, w której mogłaby nastąpić sprzedaż rzeczy zajętej, ma wszystkie cechy wspólne z zajęciem w postępowaniu egzekucyjnym. Jest prowadzone w warunkach unormowanych przepisami art. 758 k.p.c. i nast., które mają w tym zakresie odpowiednie zastosowanie. Zajęcie ruchomości może w konkretnych warunkach faktycznych wkroczyć w sferę uprawnień właścicielskich małżonka obowiązanego.

Wyrok SN z dnia 11 maja 2017 r., II CSK 590/16

Standard: 38926 (pełna treść orzeczenia)