Określenie strony przegrywającej-wygrywającej sprawę

Przegrywającym jest powód, którego żądanie nie zostało uwzględnione lub pozwany, którego obrona okazała się bezskuteczna. W przypadku jednak umorzenia postępowania sytuacja jest bardziej złożona. Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zależy wówczas od przyczyny umorzenia. Jeżeli przyczyna może być utożsamiona z przegraniem sprawy przez stronę, uzasadnione jest obciążenie jej kosztami na zasadzie art. 98 k.p.c. (por. wyrok SN z dnia 21 lipca 1951 r., C 593/51, wyrok SN z dnia 22 stycznia 1954 r., II C 1514/53, postanowienie SN z dnia 6 listopada 1984 r., IV CZ 196/84

Postanowienie SN z dnia 15 kwietnia 2011 r., III CZ 19/11

Standard: 51028 (pełna treść orzeczenia)

Zasada odpowiedzialności za wynik sprawy oznacza obowiązek ponoszenia kosztów procesu przez tę stronę, która przegrała sprawę i to bez względu na to, czy ponosi ona winę za sposób prowadzenia postępowania sądowego. Decydujący w tym względzie jest wynik całego procesu (czyli rozstrzygnięcie o sprawie jako całości), a nie poszczególnych jego etapów. Wskazuje na to użyte przez ustawodawcę określenie ”strona przegrywająca sprawę”.

Dla oceny czy i w jakim stopniu strona przegrała sprawę należy porównać żądanie zgłoszone w pozwie z żądaniem ostatecznie uwzględnionym. Orzeczenie o kosztach procesu jest wszakże konsekwencją określonego wyniku rozstrzygnięcia sprawy, a więc elementem, pochodnym w relacji do tego wyniku, a nie odwrotnie 

Postanowienie SN z dnia 17 lutego 2011 r., III UZ 18/10

Standard: 52920 (pełna treść orzeczenia)

W judykaturze utrwalony jest pogląd, że ocena, czy strona wygrała sprawę musi być dokonana przez porównanie roszczeń dochodzonych i ostatecznie uwzględnionych, a nie przez porównanie wyników w poszczególnych instancjach (por. orz. SN z dnia 12 sierpnia 1965 r., I CZ 80/65, z dnia 31 sierpnia 1979 r., IV PZ 34/79 oraz z dnia 10 października 2007 r., II PZ 36/07).

Postanowienie SN z dnia 19 sierpnia 2010 r., IV CZ 50/10

Standard: 20259 (pełna treść orzeczenia)