Przyjęcie przez ubezpieczającego oferty mniej korzystnej od złożonej przez ubezpieczającego (art. 811 k.c.)

Zgodnie z art. 811 § 1 k.c. w przypadku, gdy ubezpieczający składa ofertę zawarcia umowy ubezpieczenia, ubezpieczyciel nie musi jej przyjmować wprost, lecz może to zrobić także ze zmianami. W przypadku, gdy zmiany są mniej korzystne dla ubezpieczonego, ubezpieczyciel ma obowiązek wskazać pisemnie te postanowienia, które uległy zmianie i są mniej korzystne, oraz wyznaczyć termin dla zgłoszenia przez ubezpieczającego sprzeciwu. Termin ten nie może być krótszy niż 7 dni, jego bezskuteczny upływ zaś skutkuje zawarciem umowy zgodnie z treścią dokumentu.

Ubezpieczyciel powinien zawrzeć rozbieżności między ofertą a dokumentem ubezpieczenia w formie pisemnej pod rygorem ad eventum. Nie można zgodzić się z nielicznymi głosami w doktrynie, że jest to forma pod rygorem ad solemnitatem) – brak dochowania formy nie powoduje więc nieważności umowy, lecz jedynie bezskuteczność postanowień mniej korzystnych dla ubezpieczającego, niż wynikało to z jego oferty. Powołany przepis ma bowiem funkcję ochronną klienta ubezpieczyciela jako słabszej strony umowy. Jest to przepis jednostronnie bezwzględnie obowiązujący, a postanowienia zawarte przez strony w warunkach ogólnych umowy ubezpieczenia nie mogą być mniej korzystne dla ubezpieczonego.

Nie sposób zatem przyjmować, że z dniem wystawienia polisy umowa zawarta na skutek złożonego i opłaconego przez klienta wniosku przestała obowiązywać. Wskazać należy, że postanowienia OWU (...) były mniej korzystne niż przepis art. 811 § 1 k.c. Zmianie na niekorzyść uległa suma ubezpieczenia, składka oraz zakres ochrony. Zmiany nie były skuteczne, albowiem nie został wyczerpany tryb wskazany w § 1 art. 811 k.c. 

Wyrok SA w Warszawie z dnia 24 września 2018 r., VI ACa 602/17

Standard: 38677 (pełna treść orzeczenia)