Zdolność prawna w prawie podatkowym

Pojęcie „zdolność prawna” występuje również w prawie podatkowym. Przepis art. 135 Ordynacji podatkowej (ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) stanowi, że: „Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej”. Powyższy przepis wskazuje, że ustawodawca używa określenia „zdolność prawna” także w znaczeniu szerszym, nie ograniczonym do stosunków cywilnoprawnych.

W doktrynie prawa podatkowego przyjmuje się, że art. 135 Ordynacji podatkowej jest wyrazem autonomii prawa podatkowego, co oznacza, że zdolność prawną na gruncie prawa podatkowego ma wyłącznie podmiot objęty normatywnym obowiązkiem podatkowym sensu largo, który nie musi posiadać wszelkich cech „zdolności”). Wskazuje się także, że przepisy części ogólnej prawa podatkowego (art. 7, art. 8 Ordynacji podatkowej) mają charakter blankietowy, gdyż odsyłają do regulacji prawnych zawartych w poszczególnych ustawach podatkowych, co powoduje, że każda ustawa podatkowa tworzy własny katalog podmiotów, posiadających zdolność prawną w danym podatku.

W prawie podatkowym funkcjonuje też pojęcie „podmiotowość prawno – podatkowa” (por. wyrok NSA z dnia 21 lutego 2001 r., I SA/Gd 950/98). Nie ma podstaw do takiego rozróżnienia pojęć „zdolność prawna” i „podmiotowość prawno – podatkowa”, by uznać, że w prawie podatkowym należy posługiwać się tylko pojęciem „podmiotowość prawno – podatkowa”, zaś w sferze prawa cywilnego pojęciem „zdolność prawna”.

Uchwała SN z dnia 26 kwietnia 2007 r., I KZP 7/07

Standard: 38474 (pełna treść orzeczenia)