Naruszenie przepisów prawa międzynarodowego, wspólnotowego

Obowiązek stosowania właściwego prawa materialnego z urzędu oznacza obowiązek stosowania nie tylko prawa polskiego ale również obcego prawa materialnego, jeżeli to obce prawo materialne jest prawem właściwym. Sąd powinien ustalić, jakie prawo jest właściwe w sprawie, stwierdzić treść tego prawa, a następnie je zastosować (por. wyrok SN z dnia 9 maja 2007 r., II CSK 60/07)

Postanowienie SN z dnia 28 września 2018 r., I CZ 82/18

Standard: 25349 (pełna treść orzeczenia)

Naruszenie przez sąd przepisów prawa międzynarodowego, w tym wspólnotowego, uważane jest jako naruszenie prawa materialnego (por. uz. uchwały (7) SN z dnia 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/07; postanowienia z dnia 24 sierpnia 2011 r., V CSK 566/10; z dnia 13 września 2012 r., V CSK 323/11; z dnia 7 listopada 2012 r., IV CSK 220/12; z dnia 9 sierpnia 2015 r., II CSK 742/15).

Postanowienie SN z dnia 31 stycznia 2018 r., IV CSK 442/17

Standard: 38465 (pełna treść orzeczenia)

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz. U. UE 2007/C 303/101), która weszła w życie w dniu 1 grudnia 2009 r., zgodnie z art. 6 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej jest zrównana z aktami prawa pierwotnego UE i ma taką samą moc prawną, jak traktaty; stosowanie Karty jest elementem stosowania przez sądy krajowe prawa Unii Europejskiej. Ocena, czy w danej sprawie możliwe jest powołanie się na prawo wynikające z Karty, wymaga uwzględnienia zakresu jej stosowania określonego w art. 51 ust. 1, zgodnie z którym „postanowienia niniejszej Karty mają zastosowanie do instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii przy zastosowaniu zasady pomocniczości oraz do Państw Członkowskich wyłącznie w zakresie, w jakim stosują one prawo Unii”.

Jak wyjaśnił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyrokach z dnia 26 lutego 2013 r. w sprawie C-617/10, Aklagaren vs Hans Akeberg Fransson (EU - C 2013/105) i z dnia 6 marca 2014 r. w sprawie C-206/13, Cruciano Siracusa vs Regione Sicilia (EU-C 2014/126), chociaż Karta Praw Podstawowych jako prawo pierwotne jest częścią porządku prawnego Unii Europejskiej, zarzut naruszenia jej postanowień może być podnoszony tylko w sytuacji, gdy w sprawie mają lub powinny mieć zastosowanie inne niż Karta przepisy prawa Unii Europejskiej. Pojęcie stosowania prawa w rozumieniu art. 51 ust. 1 Karty wymaga istnienia powiązania z prawem UE, co oznacza, że zastosowanie Karty przez sąd może nastąpić w sprawie „unijnej”, tj. takiej której stan faktyczny podlega prawu UE, natomiast Karta nie ma zastosowania w sprawie mającej czysto krajowy charakter.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ma podstaw ani potrzeby podjęcia dokładniejszych rozważań dotyczących wykładni art. 51 ust. 2 Karty (lub tzw. protokołu polsko - brytyjskiego, nr 30, stanowiącego załącznik do Traktatu o UE i traktatu o funkcjonowaniu UE), gdyż brak w niej powiązania z prawem Unii mogącego uzasadniać stosowanie Karty.

Postanowienia Karty mogą mieć znaczenie w procesie interpretacji prawa, przy uwzględnieniu powinności sądów dokonywania wykładni prawa wewnętrznego w zgodzie z prawem unijnym, tym bardziej, że zasada niedyskryminacji ze względu na wiek jest na gruncie prawa unijnego uznawana za ogólną zasadę prawa. Takie samo znaczenie w procesie wykładni konkretnych przepisów prawa ma wyrażona w art. 32 Konstytucji zasada równości wobec prawa i zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny.

Wyrok SN z dnia 16 marca 2016 r., IV CSK 270/15

Standard: 47489 (pełna treść orzeczenia)