Zajęcie wierzytelności z rachunku wspólnego prowadzonego dla dłużnika i osób trzecich (art. 891[1] k.p.c.)
Egzekucja z rachunków bankowych (art. 889 – 894 k.c.) Umowa wspólnego rachunku bankowego (art. 51 Pr.Bank.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Umowa rachunku bankowego może określać udziały przypadające poszczególnym współposiadaczom w rachunku wspólnym; a więc udziały w kwotach ewidencjonowanych na rachunku oraz udziały w ewentualnych zobowiązaniach współposiadaczy wynikających z umowy rachunku. Określenie tych udziałów jest np. istotne m.in. w razie egzekucji skierowanej przeciw jednemu ze współposiadaczy rachunku. Jeżeli umowa nie określa udziału w rachunku wspólnym albo gdy dłużnik nie przedłoży umowy, domniemywa się, że udziały są równe. Domniemanie równości udziałów w rachunku wspólnym w wypadku braku stosownych postanowień w umowie rachunku wspólnego lub braku tekstu tej umowy ( art. 89[1] 1 k.p.c.) jest przez orzecznictwo rozciągane także na relacje między współposiadaczami poza sytuacją zajęcia wierzytelności z umowy rachunku bankowego. Pogląd ten uzasadniono m.in. treścią przepisu art. 379 § 1 zdanie drugie k.c., z którego wynika, że podział zobowiązania banku z umowy rachunku bankowego następuje na równe części, jeśli nie ma przyczyny, dla której podział ten miałby wypaść inaczej, oraz domniemaniem, że udziały współwłaścicieli w rzeczy wspólnej są równe ( art. 197 k.c.).
Powyższe domniemanie równości udziałów powoduje jednak, że mogła, zgodnie z przedstawionym domniemaniem zakładać – domniemywać możliwość rozporządzenia swoim udziałem. Udział drugiego posiadacza, zmarłego K. O. (1) przeszedł na jego następców prawnych, w tym przypadku spadkobiercę testamentowego - jego córkę, zaś o fakcie powołania w drodze testamentu jedynie córki J. B. (2) jego żona – wiedziała jeszcze za jego życia.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 8 czerwca 2021 r., II AKa 178/20
Standard: 78050 (pełna treść orzeczenia)
W art. 891[1] k.p.c. uregulowana została sytuacja, w której dłużnikiem jest tylko jeden ze współposiadaczy rachunku wspólnego. Zgodnie z tym przepisem zasadniczo na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi można zająć wierzytelność z rachunku wspólnego prowadzonego dla dłużnika i osób trzecich, z tym, że dalsze czynności egzekucyjne prowadzone są do udziału przypadającego dłużnikowi w rachunku wspólnym stosownie do treści umowy rachunku bankowego. W razie jeżeli umowa nie określa udziału w rachunku wspólnym albo gdy dłużnik nie przedłoży umowy, domniemywa się, że udziały są równe. Po ustaleniu udziału dłużnika zwalnia się pozostałe udziały od egzekucji.
W razie wypowiedzenia umowy rachunku wspólnego przez jednego ze współposiadaczy w trakcie egzekucji umowa ulega rozwiązaniu z upływem terminu wypowiedzenia. Wówczas zajęcie rachunku bankowego przekształca się w zajęcie wierzytelności o wypłatę środków pieniężnych po rozwiązaniu umowy. Wierzytelność ta winna odpowiadać ustalonemu udziałowi w rachunku wspólnym. Sytuacja ta jest korzystna dla współposiadaczy nieobjętych egzekucją, bo współposiadacz, którego egzekucja dotyczy, nie ma dostępu do ich udziałów w rachunku wspólnym i nie może złożyć dyspozycji w zakresie pozostałych udziałów.
Treść powyższego przepisu, że ustawodawca dążył do ochrony praw posiadacza rachunku wspólnego, który nie jest dłużnikiem, w razie zajęcia komorniczego. W przypadku rachunku wspólnego wierzyciel może egzekwować jedynie z udziału przypadającego dłużnikowi a nie ze wszystkich środków zgromadzonych na rachunku bankowym. Tym samym należy sądzić, że ustawodawca chciał chronić prawa współposiadaczy rachunków bankowych, którzy nie są dłużnikami. Ustawodawca wprowadzając regulację art. 891[1] § 1 k.p.c. widział różnicę pomiędzy sytuacją współposiadacza rachunku wspólnego - dłużnika z sytuacją prawną współposiadacza, przeciwko któremu nie toczy się postępowanie egzekucyjne.
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa z dnia 10 marca 2017 r., I C 4816/15
Standard: 58482 (pełna treść orzeczenia)