Konkubinat byłych małżonków

Małżonkowie rozwiedzeni nie pozostają we wspólności małżeńskiej, lecz jeżeli mimo rozwodu utrzymują dawną wspólność duchową i gospodarczą to stanowią związek o cechach wspólnoty niesformalizowanej, określany potocznie jako „wolny” albo jako konkubinat (por. wyrok SN z dnia 5 grudnia 1997 r., II CKN 485/97). Taki związek byłych małżonków de lege lata - w przeciwieństwie do małżeństwa - korzysta z ochrony tylko w takim zakresie, jaki wynika wprost z obowiązujących przepisów. Ustalenie istnienia rzeczywistych i duchowych więzi byłych małżonków nie wyłącza - dla stwierdzenia prawa rozwiedzionej wdowy do renty rodzinnej - potrzeby udowodnienia jej prawa do alimentacji po rozwodzie (por. wyrok SN z dnia 13 października 2004 r., II UK 496/03).

Nie można do pojęcia rodziny, w świetle ustawy emerytalnej, zaliczyć kobiety i mężczyzny żyjących wprawdzie wspólnie, ale niebędących małżeństwem (konkubinat), jak też rozwiedzionych małżonków. 

Uchwała SN z dnia 25 maja 2017 r., III UZP 2/17

Standard: 38335 (pełna treść orzeczenia)