Zawieszenie biegu przedawnienia w razie pisemnej reklamacji (art. 32 ust. 2 CMR)

Zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 Konwencji reklamacja pisemna zawiesza przedawnienie aż do dnia, w którym przewoźnik na piśmie odrzuci reklamację i zwróci załączone do niej dokumenty. W razie częściowego przyjęcia reklamacji bieg przedawnienia wznawia się tylko dla tej części reklamacji, która pozostaje sporną.

Dowód otrzymania reklamacji lub odpowiedzi na nią oraz zwrotu jej załączników ciąży na stronie, która się powołuje na ten fakt. Reklamacje późniejsze w tym samym przedmiocie nie zawieszają przedawnienia. Zawieszenie przedawnienia normują przepisy prawa obowiązującego sąd rozpatrujący sprawę. To samo dotyczy przerwania biegu przedawnienia.

W piśmiennictwie i w judykaturze wyjaśniono, że tryb reklamacyjny jest pozasądowym, sformalizowanym sposobem dochodzenia roszczenia przez osobę uprawnioną bezpośrednio wobec przewoźnika, poprzedzającym najczęściej tryb sądowy. Na gruncie Konwencji owo sformalizowanie ogranicza się jedynie do wymogu zachowania formy pisemnej. Nie ma przy tym znaczenia, czy osoba uprawniona nazwie pismo skierowane do przewoźnika, zawierające żądanie spełnienia świadczenia odszkodowawczego w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy przewozu, "reklamacją" czy też "wezwaniem do zapłaty", należy traktować je jako reklamację.

Forma pisemna jest zachowana, gdy reklamacja została wysłana do przewoźnika za pomocą faksu czy też w postaci skanu przesłanego pocztą elektroniczną. W obu tych przypadkach istnieje bowiem dokument w tradycyjnej, pisemnej (papierowej) formie, zawierający określoną treść i opatrzony podpisem. Reklamacja nie musi wskazywać przyczyn szkody zaistniałej w trakcie przewozu i argumentacji przemawiającej za odpowiedzialnością przewoźnika. Reklamacji nie stanowi natomiast pismo, w którym osoba uprawniona stwierdziła jedynie odpowiedzialność przewoźnika za koszty i dalsze konsekwencje.

Postanowienie art. 32 ust. 2 Konwencji CMR nie wymaga dołączenia do reklamacji jakichkolwiek dokumentów (stanowi tylko o ich zwrocie). Stąd też okoliczność, czy do reklamacji załączone zostały dokumenty potwierdzające zasadność ujętego w niej roszczenia, choć oddziałuje na interes osoby uprawnionej, nie wpływa na skuteczność reklamacji w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia roszczenia. Reklamacja bez dołączenia takich dokumentów powoduje zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Skutek zawieszenia przedawnienia wywołuje tylko reklamacja wniesiona przez osobę uprawnioną do dochodzenia roszczeń wobec przewoźnika, przy czym uprawnionym do wniesienia reklamacji będzie także podmiot, który nabył wierzytelność wobec przewoźnika od osoby uprawnionej (np. w drodze przelewu wierzytelności) lub w inny sposób wstąpił w jej prawa (np. w drodze sukcesji generalnej). Będzie nim także ubezpieczyciel, który nabył roszczenie w drodze subrogacji w wyniku zapłaty odszkodowania ubezpieczonemu.

W orzecznictwie wyjaśniono zaś, że jeżeli w piśmie nadawca, albo inna uprawniona osoba, żąda odszkodowania za szkodę poniesioną wskutek uszkodzenia towarów w przewozie, to pismo to stanowi reklamację, o jakiej mowa w art. 32 ust. 2 Konwencji CMR (wyrok SN z dnia 5 grudnia 2003 r., IV CK 264/02)

Wyrok SA w Białymstoku z dnia 25 czerwca 2019 r., I AGa 16/19

Standard: 38255 (pełna treść orzeczenia)