Wady rzeczy użyczonej (art. 711 k.c.)

 Art. 711 k.c. modyfikuje ogólne zasady odpowiedzialności z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 i n. k.c.) w kierunku ograniczenia odpowiedzialności użyczającego. Powyższe jest konsekwencją tego, iż umowa użyczenia, jest jedną z najsłabszych umów na gruncie prawa cywilnego. Odpowiedzialność ta nie jest tożsama z odpowiedzialnością z tytułu rękojmi. Ta ostatnia jest niezależna od winy sprzedawcy (por. art. 556 i n.) i jego wiedzy o istnieniu wady. W przypadku odpowiedzialności użyczającego wiedza o wadzie ma charakter kluczowy.

Żaden przepis nie zezwala na stosowanie, chociażby pomocniczo, przepisów o rękojmi. Niezgodność, o której tu mowa, może dotyczyć zarówno wad fizycznych, jak i prawnych. W pierwszym przypadku chodzić tu będzie np. o nieprzydatność rzeczy do umówionego użytku, wady zmniejszające jej użyteczność czy niekompletność rzeczy.

Wady prawne, podobnie jak w przypadku sprzedaży, będą dotyczyły tego, że rzecz nie jest własnością sprzedawcy lub że jest obciążona prawem osoby trzeciej. Jest to pierwsza przesłanka niezbędna do udowodnienia w przypadku zgłoszenia roszczenia o odszkodowania z tego tytułu. Kolejną przesłanką pozytywną warunkującą skuteczne dochodzenie roszczeń z tytułu wady przedmiotu użyczenia jest wiedza użyczającego o istnieniu wady.

Ciężar wykazania tej okoliczności spoczywa, zgodnie z zasadami rozkładu ciężaru dowodowego (art. 6 k.c.), na biorącym rzecz w użyczenie. Chodzi tu o wiedzę pozytywną, a nie uzasadnione przypuszczenie, tzn. użyczający odpowiada, jeśli miał pewność, że użyczana rzecz jest wadliwa, ale już nie, jeśli przy dochowaniu należytej ostrożności i staranności mógł przewidzieć, że nie ma ona cech pozwalających na korzystanie z rzeczy przez biorącego.

Odpowiedzialność użyczającego, o której mowa w w/w przepisie, jest odpowiedzialnością na zasadzie winy, o której mowa w art. 472 k.c. Nie występuje w tym przypadku domniemanie winy, a użyczającemu należy udowodnić naganność zachowania przez wykazanie, że wiedząc o wadzie, nie ostrzegł o tym biorącego.

Kolejną przesłanką niezbędną do udowodnienia w tej sytuacji jest zaistnienie samej szkody i jej wysokość i wreszcie ostatnią adekwatny związek przyczynowy między tą wadą, a szkodą.

Wyrok SO w Płocku z dnia 3 lipca 2019 r., I C 2716/16

Standard: 37928 (pełna treść orzeczenia)