Domniemanie rozszerzenia obowiązków wykonawcy (art. 649 k.c.)

Przepis art. 649 k.c. przewiduje, że w razie wątpliwości poczytuje się, iż wykonawca podjął się wszystkich robot objętych projektem stanowiącym część składową umowy.

W doktrynie i judykaturze przyjmowane jest, że stanowi on regułę interpretacyjną, wprowadzającą domniemanie rozszerzenia obowiązków wykonawcy, przy uwzględnieniu charakteru umowy, jej cech uzgodnionych przez strony oraz treści praw i obowiązków stron.

Do zastosowania tej reguły dochodzi tylko w razie wątpliwości co do treści umowy, a punktem odniesienia jest projekt budowlany oraz istota umowy o roboty budowlane, polegająca na wzniesieniu obiektu budowlanego, z której wynika, że co do zasady obowiązkiem przyjmującego zamówienie jest wykonanie wszystkich robót objętych projektem (por. wyroki SN z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 728/98 i z dnia 18 lutego 2016 r., II CSK 197/15).

Wykładnia umowy w odniesieniu do zakresu robót zleconych pozwanemu wymaga zastosowania reguły objętej art. 649 k.c. i sięgnięcia do projektu architektoniczno – budowlanego, w którym określone zostały wszystkie wymagane roboty, w tym wykończeniowe, ich parametry i materiały. 

Postanowienia umowy mogą być przedmiotem oceny Sądu Najwyższego jedynie poprzez powołanie się na naruszenie art. 65 k.c. Nie można zatem skutecznie powoływać się w ramach podstawy z art. 398[3] § 1 pkt 1 k.p.c. na naruszenie art. 649 k.c. przez jego błędne zastosowanie w ustalonym stanie faktycznym dotyczącym zakresu robót objętych umową.

Wyrok SN z dnia 25 sierpnia 2016 r., V CSK 678/15

Standard: 37833 (pełna treść orzeczenia)

Umowy zawierane w reżimie prawa zamówień publicznych nie są odrębnym typem umów nazwanych, zatem powinny być kwalifikowane na zasadach ogólnych. Niemniej zastrzec należy, że słownik ustawowy p.z.p. zawiera w art. 2 pkt 8 samodzielną definicję pojęcia „roboty budowlane”, co oznacza że ma ono charakter autonomiczny.

Stosowanie przepisów kodeksu dotyczących umowy o roboty budowlane, w tym dyrektywy interpretacyjnej z art. 649 k.c., może zatem dotyczyć tylko takiej umowy zawartej w następstwie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, której przedmiotowy zakres świadczenia wykonawcy pokrywa się z art. 647 k.c. Jeżeli nie odpowiada ono pojęciom „robót budowlanych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 2c” lub „obiektu” w rozumieniu tego przepisu rozważyć należy kwalifikację umowy jako umowy o dzieło (art. 627 i nast. k.c.). Jeżeli zamówienie obejmuje równocześnie różne usługi, dostawy lub roboty budowlane, do udzielenia zamówienia stosuje się przepisy dotyczące tego przedmiotu zamówienia, którego wartościowy udział w danym zamówieniu jest największy, chyba że wskazano inną regułę preferencyjną (art. 6 p.z.p.). 

Wyrok SN z dnia 18 lutego 2016 r., II CSK 197/15

Standard: 37834 (pełna treść orzeczenia)