Udział pokrzywdzonego w posiedzeniu, sprzeciw pokrzywdzonego (art. 343 § 2 k.p.k.)

Każdy pokrzywdzony w sytuacji wniesienia aktu oskarżenia wraz z wnioskiem, o którym mowa w art. 335 § 2, powinien zgodnie z treścią art. 338 § 1 i 1b k.p.k., otrzymać odpis aktu oskarżenia oraz wniosku zawierającego treść porozumienia zawartego pomiędzy oskarżycielem publicznym, a oskarżonym. Następnie znając treść konsensusu pokrzywdzony może zdecydować o wzięciu udziału w posiedzeniu, którego przedmiotem rozpoznania jest wniosek o dobrowolne poddanie się karze i zgodnie z treścią art. 343 § 2 k.p.k. sprzeciwić się zawartemu porozumieniu. 

Wniesienie sprzeciwu przez pokrzywdzonego obliguje sąd do skierowania sprawy na rozprawę i rozpoznania jej na zasadach ogólnych.Jednak, aby pokrzywdzony mógł skorzystać z uprawnienia polegającego na wniesieniu sprzeciwu musi być należycie powiadomiony o terminie posiedzenia. Obowiązek powiadomienia pokrzywdzonego o terminie posiedzenia wynika z treści przepisu z art. 117 § 1 k.p.k., zgodnie, z którym każdego uprawnionego do wzięcia udziału w określonej czynności procesowej zawiadamia się o jej czasie i miejscu, chyba, że ustawa stanowi inaczej. Natomiast czynności takiej nie przeprowadza się m.in. wtedy, gdy osoba uprawniona nie stawiła się, a brak jest dowodu, że została o niej powiadomiona. (art. 117 § 2 k.p.k.).

Uprawnienie strony postępowania do uczestniczenia w posiedzeniu, na którym rozpoznawany jest wniosek o dobrowolne poddanie się karze, wynika z treści art. 339 § 1 pkt 3 i § 5 k.p.k. i art. 343 § 5 k.p.k., który nakazuje nadto, aby zawiadamiając pokrzywdzonego o terminie i miejscu posiedzenia pouczyć go o możliwości zakończenia postępowania bez przeprowadzenia rozprawy.

Pokrzywdzona wbrew obowiązkowi wynikającemu z treści art. 338 § 1b k.p.k. nie została poinformowana o treści porozumienia zawartego pomiędzy oskarżonym, a oskarżycielem publicznym. Nadto z naruszeniem art. 117 § 1 i 2 k.p.k. i art. 343 § 5 k.p.k. zaniechano powiadomienia pokrzywdzonej o terminie i miejscu posiedzenia, co de facto uniemożliwiono Fundacji skorzystanie z uprawnienia do wniesienia sprzeciwu w trybie art. 343 § 2 k.p.k.

Uwzględniając wniosek prokuratora i wydając wyrok na posiedzeniu Sąd Rejonowy naruszył przepis art. 343 § 6 i 7 k.p.k., zamiast prawidłowo skierować sprawę do rozpoznania na zasadach ogólnych w sytuacji, gdy z akt sprawy wynikało, iż o terminie i miejscu posiedzenia nie poinformowano pokrzywdzonej.

Sąd Rejonowy nie zawiadamiając oskarżyciela posiłkowego o terminie posiedzenia naruszył również przepis art. 53 k.p.k. uniemożliwiając Fundacji działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego, która zgłosiła chęć takiego działania w pismach złożonych już na etapie postępowania przygotowawczego.

W świetle powyższego nie budzi wątpliwości fakt, iż w toku przedmiotowego postępowania doszło do rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, a naruszenie tych przepisów miało istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, gdyż w konsekwencji tego nie został zrealizowany jeden z podstawowych celów postępowania karnego, jakim jest ochrona interesów prawnych pokrzywdzonego (art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k.).

Wyrok SO w Siedlcach z dnia 28 lipca 2016 r., II Ka 354/16

Standard: 37828 (pełna treść orzeczenia)