Wydzielenie sched spadkowych

Celem działu spadku jest definitywne zniesienie wspólności majątku spadkowego pomiędzy spadkobiercami. Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 1044 k.c. Na podstawie art. 1044 k.c. w dziale spadku sąd może, na żądanie dwóch lub więcej spadkobierców', wydzielić im schedy spadkowe w całości lub w części w taki sposób, że przyzna im pewien przedmiot lub pewne przedmioty należące do spadku na współwłasność w określonych częściach ułamkowych. Rozstrzygnięcie takie jest możliwe jedynie na zgodny wniosek zainteresowanych spadkobierców, przy czym sąd powinien mieć na uwadze interes społeczno-gospodarczy, w szczególności zaś szanse harmonijnego wykonywania przez spadkobierców uprawnień właścicielskich, zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, o którą chodzi.

Postanowienie SO w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 5 grudnia 2016 r., II Ca 467/16

Standard: 37747 (pełna treść orzeczenia)

Art. 1044 k.c. nie ma samodzielnego charakteru i nie reguluje zasad i sposobów działu spadku bowiem te zasady reguluje przepis art. 1035 k.c. w zw. z art. 210 i następne k.c., ze szczególnym uwzględnieniem art. 213 k.c. i 214 k.c. w przypadku gdy przedmiotem działu jest gospodarstwo rolne.

Przepis art. 1044 k.c. zezwala w przypadku działu spadku na przyznanie kilku spadkobiercom pewnego przedmiotu lub przedmiotów spadkowych ( powstałych np. w wyniku podziału fizycznego rzeczy) jako współwłasność w określonych częściach ułamkowych. Podkreśla, się przy tym w orzecznictwie, iż warunkiem dopuszczalności takiego zniesienia współwłasności jest wyrażenie nań zgody przez wszystkich współwłaścicieli, którzy mają nadal pozostać w niepodzielności. Przepis ten nie stanowi jednak samodzielnej podstawy dopuszczającej fizyczny podział gospodarstwa rolnego.

Konstrukcja z art. 1044 k.c. znajduje zastosowanie przy zniesieniu wspólności gospodarstwa rolnego tylko wtedy gdy sam podział fizyczny tego gospodarstwa jest dopuszczalny na podstawie art. 213 k.c. 

Postanowienie w Poznaniu z dnia 28 kwietnia 2015 r., XV Ca 1645/14

Standard: 37744 (pełna treść orzeczenia)