Pojęcie uporczywości w rozumieniu art. 1008 pkt 1 i 3 k.c.
Podstawy wydziedziczenia (art. 1008 pkt 1-3 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy ma miejsce nie tylko wtedy, gdy uprawniony do zachowku pozbawia spadkodawcę opieki niezbędnej ze względu na stan zdrowia i wiek, lecz także gdy jego zachowanie prowadzi do faktycznego zerwania kontaktów rodzinnych, a w konsekwencji ustania typowej w stosunkach rodzinnych relacji uczuciowej. Więź o jedynie formalnym charakterze, odbiegająca w sposób zasadniczy od właściwych, normalnych relacji między rodzicami a dziećmi, względnie małżonkami nie uzasadnia udzielenia ochrony w postaci zachowku, mając na względzie funkcję i założenia tej instytucji (por. wyrok SN z dnia 23 marca 2018 r., I CSK 424/17).
Uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy zakłada długotrwałość, ciągłość nagannego zachowania lub powtarzalność czynności składających się na to postępowanie, a z drugiej także umyślność i złą wolę po stronie osoby naruszającej obowiązki rodzinne (por. wyroki SN z dnia 23 marca 2018 r., I CSK 424/17 i z dnia 14 listopada 2019 r., IV CSK 661/18).
Wyrok SN z dnia 9 września 2022 r., II CSKP 323/22
Standard: 67601 (pełna treść orzeczenia)
Uporczywym niedopełnieniem obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy, będącym podstawą wydziedziczenia w rozumieniu art. 1008 pkt 1 i 3 k.c. jest długotrwałe lub wielokrotne zaniedbywanie potrzeb materialnych i emocjonalnych spadkobiercy lub postepowanie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, co oznacza, że zachowanie uprawnionego musi być obiektywnie naganne.
Cecha uporczywości działania określona w art. 1008 pkt 3 k.c. oznacza działania przez dłuższy okres czasu, spowodowanego wolą spadkobiercy nieznajdującą uzasadnienia w relacjach łączących go ze spadkodawcą. Za uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych nie może być uważane takie zachowanie, jeżeli wynika ono z postawy samego spadkodawcy.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 12 czerwca 2019 r., I ACa 211/19
Standard: 67602 (pełna treść orzeczenia)
Zdarzenia o charakterze jednorazowym czy stany krótkotrwałe nie uzasadniają wydziedziczenia. Zachowanie ma więc charakter uporczywy, jeśli jest długotrwałe lub wielokrotne (wyrok SA w Szczecinie z dnia 4 kwietnia 2014 r., I ACa 887/12; wyrok SA w Warszawie z dnia 24 listopada 2011 r., I ACa 524/11).
Zachowanie uprawnionego do zachowku musi być świadome i spowodowane okolicznościami, które leżą po jego stronie. Dlatego nie będą stanowiły podstawy wydziedziczenia zachowania spadkobiercy niezależne od jego woli, np. gdy nie mógł spełniać obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy z powodu długotrwałego wyjazdu czy złego stanu zdrowia. Co do zasady nie jest wyłączone uznanie postępowania wydziedziczonego za uporczywe niewypełnianie wobec spadkodawcy obowiązków rodzinnych nawet w sytuacji, gdy również i spadkodawca zachowywał się wobec niego nie zawsze właściwie, zwłaszcza gdy postępowanie wydziedziczonego było długotrwałe i wywoływało u spadkodawcy ciągły żal i poczucie krzywdy (wyrok SN z dnia 7 listopada 2002 r., II CKN 1397/00
Wyrok SR dla Warszawy-Śródmieścia z dnia 8 kwietnia 2019 r., VI C 232/13
Standard: 37706 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 67603 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 67604 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 37685 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 37780 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 37704 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 67597 (pełna treść orzeczenia)