Jurysdykcja w sprawach o ochronę dóbr osobistych

W myśl zaś przepisu art. 1103 KPC sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wnosił o oddalenie powództwa, ze względu na fakt, iż niniejsza sprawa winna być w jego ocenie wytoczona przed sądem niemieckim. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany powołał się na wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 25 października 2011 r. w sprawach połączonych C-509/09 i C -161/10 (eDate Advertising GmBH przeciwko X i Oliver Martinez et Robert Martinez przeciwko MGN Limited) w myśl którego, w przypadku naruszenia dóbr osobistych w sieci, wpływ naruszenia może zostać najlepiej oceniony przez sąd państwa, w którym poszkodowany ma centrum swoich interesów życiowych, a miejsce to odpowiada miejscu stałego pobytu. Powód wskazał jako swoje miejsce zamieszkania B., Niemcy. W apelacji pozwany wyartykułował również zarzut naruszenia przepisu prawa materialnego poprzez niezastosowanie nieobowiązującego obecnie (zastąpionego przez cytowane wyżej Rozporządzenie nr 1215/2012) Rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 poprzez przyjęcie do rozpoznania sprawy podczas gdy właściwym do rozpoznania niniejszej sprawy jest sąd niemiecki. Skarżący nie wskazał jednakże konkretnego przepisu, które Sąd I instancji miałby naruszyć, co utrudnia szczegółowe odniesienie do tej kwestii, a przede wszystkim uwzględnienie tego zarzutu.

Niemniej jednak, zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego państwa członkowskiego. Natomiast przepisy regulujące jurysdykcję szczególną w art. 5 oraz art. 7 i następne nowego rozporządzenia stanowią wyjątek od zasady właściwości sądów miejsca zamieszkania pozwanego.

Powoływane prze skarżącego orzeczenie dotyczyło wykładni ar.t 5 ust. 3 rozporządzenia 44/2001. Jego odpowiednikiem jest obecnie art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 1215/2012

Przepis ten stanowi, że jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę. Przepis ten dotyczył więc jurysdykcji (właściwości) przemiennej przyznając powodowi kompetencję do wyboru sądu państwa z odstępstwem od zasady właściwości ogólnej pozwanego

Zgodnie z przywołanym przez skarżącego uzasadnieniem wyroku, ETS przyjął, że art. 5 pkt 3 rozporządzenia 44/2001 należy interpretować w ten sposób, że w wypadku naruszenia dóbr osobistych za pośrednictwem treści opublikowanych w witrynie internetowej, osoba, która uważa się za poszkodowaną, może wytoczyć powództwo dotyczące odpowiedzialności za całość doznanych krzywd i poniesionych szkód bądź przed sądami państwa członkowskiego, w którym nadawca tych treści ma swoją siedzibę, bądź przed sądami państwa członkowskiego, w którym znajduje się centrum interesów życiowych poszkodowanego. Osoba ta może również, zamiast powództwa dotyczącego odpowiedzialności za całość doznanych krzywd i poniesionych szkód, wytoczyć powództwo przed sądami każdego państwa członkowskiego, na którego terytorium treść umieszczona w sieci jest lub była dostępna. Sądy te są właściwe do rozpoznania jedynie krzywdy lub szkody spowodowanych na terytorium państwa członkowskiego sądu, przed którym takie powództwo zostało wytoczone.

Zatem w świetle tego orzeczenia powód miał prawo do wyboru sądu według opisanych kryteriów.

Wyrok SA w Szczecinie z dnia 30 grudnia 2019 r., I ACa 672/19

Standard: 37503 (pełna treść orzeczenia)

Sądy ApelacyjnePrawo cywilne