Jurysdykcja w sprawach o ochronę dóbr osobistych
Jurysdykcja w sprawach dotyczących czynu niedozwolonego (art. 7 pkt 2 rozp. nr 1215/2012) Środki ochrony prawnej dóbr osobistych (art. 24 i art. 448 k.c.) Powództwo o ochronę dóbr osobistych naruszonych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu (art. 35[1] k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że osoba, która, uznając, iż doszło do naruszenia jej praw poprzez rozpowszechnianie w Internecie dyskredytujących ją wypowiedzi, podejmuje jednocześnie działania z jednej strony w celu doprowadzenia do sprostowania dotyczących jej informacji i usunięcia dotyczących jej treści umieszczonych w sieci, a z drugiej strony w celu uzyskania naprawienia wynikających z tego umieszczenia w sieci szkód i krzywd, może żądać przed sądami każdego państwa członkowskiego, na terytorium którego wypowiedzi te są lub były dostępne, naprawienia szkody i krzywdy wyrządzonych na terytorium państwa członkowskiego siedziby sądu, do którego wniesiono powództwo, nawet jeśli sądy te nie są właściwe do rozpoznania żądania sprostowania i usunięcia.
O ile brak możliwości dochodzenia sprostowania informacji i usunięcia treści umieszczonych w sieci przed sądem innym niż sąd właściwy dla rozpoznania całości żądania odszkodowawczego znajduje uzasadnienie w niepodzielności owego żądania, o tyle nie byłoby uzasadnione wyłączenie, z tego samego powodu, możliwości dochodzenia przez powoda odszkodowania częściowego przed każdym innym sądem, na którego obszarze właściwości uważa, że poniósł szkodę lub doznał krzywdy.
Możliwość wytoczenia przez powoda powództwa odszkodowawczego przed sądami każdego z państw członkowskich właściwymi do rozstrzygania w przedmiocie szkody wyrządzonej na terytorium państwa członkowskiego, w którym sądy te mają siedzibę, przyczynia się do prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości, jeżeli nie można zidentyfikować centrum interesów tego powoda. W ramach takiej hipotezy Trybunał orzekł, że osoba ta nie może skorzystać z prawa do pozwania przed sądem – zgodnie z art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 – potencjalnego sprawcy naruszenia jej dóbr osobistych w oparciu o łącznik miejsca urzeczywistnienia się szkody, dochodząc naprawienia całości poniesionych szkód i doznanych krzywd (wyrok z dnia 17 października 2017 r., Bolagsupplysningen i Ilsjan, C‑194/16). Osoba ta będzie natomiast mogła, w ramach tej możliwości i na tej samej podstawie, skorzystać z tego prawa również dla celów dochodzenia częściowego odszkodowania, względnie zadośćuczynienia, ograniczonych do naprawienia jedynie szkody, względnie krzywdy wyrządzonych w państwie członkowskim, w którym siedzibę ma sąd, do którego wniesiono powództwo.
Realizacja celu w postaci zapewnienia prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości nie zostaje zatem podważona przez przyznanie powodowi możliwości wytoczenia powództwa odszkodowawczego przed sądami właściwymi do rozstrzygania w przedmiocie szkody, względnie krzywdy wyrządzonych w państwie członkowskim, w którym sądy te mają siedzibę.
Przyznanie tym ostatnim sądom jurysdykcji do rozstrzygania jedynie w przedmiocie szkody i krzywdy wyrządzonych na terytorium państwa członkowskiego, w którym sądy te mają siedzibę, jest uzależnione wyłącznie od tego, by treść naruszająca prawa poszkodowanego była obecnie lub wcześniej dostępna na tym terytorium. W przeciwieństwie bowiem do art. 17 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1215/2012 jego art. 7 pkt 2 nie ustanawia dodatkowego wymogu dla ustalenia sądu właściwego, takiego jak wymóg, by działalność danej osoby była „kierowana do” państwa członkowskiego siedziby sądu, do którego wniesiono powództwo (zob. podobnie wyroki: z dnia 3 października 2013 r., Pinckney, C‑170/12; z dnia 22 stycznia 2015 r., Hejduk, C‑441/13).
Wyrok TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r., C-251/20
Standard: 81144 (pełna treść orzeczenia)
Mając na uwadze dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości w wyroku C-800/19 wykładnię art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 oraz stan faktyczny sprawy przyjąć należało, że sądy polskie nie mają w tym przypadku jurysdykcji krajowej. Powód dochodził bowiem w niniejszej sprawie ochrony dóbr osobistych, które miały zostać naruszone poprzez posłużenie się przez niemieckiego wydawcę sformułowaniem „polski obóz zagłady”. Materiał, który ma stanowić źródło krzywdy powoda, nie dotyczył samego powoda ani go w żaden sposób nie identyfikował. Naruszenie dóbr osobistych S. Z. miało wynikać z posłużenia się sformułowaniem sugerującym udział narodu polskiego w zorganizowaniu obozu zagłady w T.. Jak zaś wyjaśniono w uzasadnieniu wyroku (...) zwykła przynależność danej osoby do możliwej do zidentyfikowania szerokiej grupy, nie pozwala na zrealizowanie celów przewidywalności przepisów o jurysdykcji i pewności prawa, ponieważ centra interesów życiowych osób należących do tej grupy mogą potencjalnie znajdować się w którymkolwiek z państw członkowskich UE. W takiej sytuacji brak jest szczególnie ścisłego związku pomiędzy sądem, w którego obszarze właściwości znajduje centrum interesów życiowych osoby powołującej się na naruszenie jej dóbr osobistych, a przedmiotem sporu, w związku z czym sąd ów nie ma jurysdykcji do rozpoznania tego sporu w oparciu o art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012. Z powyższych względów, wobec stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sądu polskiego, pozew należało odrzucić na podstawie art. 1099 § 1 zdanie drugie k.p.c.
Postanowienie SA w Warszawie z dnia 16 lipca 2021 r., I ACz 605/19
Standard: 81154 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 81151
Standard: 37503
Standard: 81104