Potrącenie wierzytelności przedawnionej (art. 502 k.c.)
Potrącenie (art. 498 - 505 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Dopuszczalność potrącenia jest jednak czasowo ograniczona przedawnieniem. W myśl art. 502 k.c. wierzytelność przedawniona może być potrącona jedynie wówczas, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło. Możliwość ta następuje wówczas, gdy występują kumulatywnie wszystkie przesłanki jakie wymienia art. 498 § 1 k.c. (tzw. stan potrącalności).
Wyrok SN z dnia 9 września 2015 r., IV CSK 653/14
Standard: 37452 (pełna treść orzeczenia)
Stanu potrącalności nie można kojarzyć z dniem doręczenia pozwu. Możliwość potrącenia ( czyli stan potrącalności) następuje wówczas, gdy występują kumulatywnie wszystkie przesłanki, jakie wymienia art. 498 § 1 k.c.. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 września 2004 r. I CK 141/04 stwierdził, że rozstrzygające znaczenie w rozumieniu przepisu art. 502 k.c. ma okoliczność, czy wierzytelność nie uległa jeszcze przedawnieniu w chwili wystąpienia możliwości potrącenia. Możliwość ta następuje wówczas, gdy występują kumulatywnie wszystkie przesłanki jakie wymienia art. 498 § 1 k.c. Takie stanowisko prawodawcy odpowiada względom słuszności.
Wierzyciel mając wzajemną wierzytelność do dłużnika nie wytacza powództwa, oczekując że jego wierzytelność zostanie skompensowana z wierzytelnością lojalnego dłużnika. Uniemożliwienie w tych warunkach dokonania potrącenia byłoby krzywdzące dla strony, której wierzytelność w tym czasie uległa przedawnieniu. Potrącenie będąc sposobem umorzenia wierzytelności - stosowanym prawidłowo - prowadzi do oszczędności kosztów związanych ze spełnieniem świadczeń, a w toku procesu wydatnie obniża społeczne koszty wymiaru sprawiedliwości i inne dolegliwości wynikające dla stron z kontynuowania procesu.
Co do zasady przedawnienie wierzytelności uniemożliwia wierzycielowi dokonanie potrącenia. Jeżeli jednak termin potrącenia upłynął po zaistnieniu stanu potrącalności, to nie ma on wpływu na możliwość dokonania potrącenia, co wynika z treści art. 502 k.c. Gdyby wierzytelność dokonującej potrącenia (pozwanej ) uległa przedawnieniu wcześniej ( zanim wystąpiły przesłanki z art. 498 § 1 k.c.), to jej oświadczenie o potrąceniu byłoby nieważne z uwagi na normę prawną wywiedzioną poprzez wnioskowanie a contrario z art. 502 k.c.
Wyrok SO w Lublinie z dnia 26 czerwca 2014 r., II Ca 272/14
Standard: 37462 (pełna treść orzeczenia)