Żądanie rachunku z zarządu (art. 208 k.c.)
Współwłasność (art. 195 k.c. - 221 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Czym innym jest rachunek z zarządu określony w art. 208 k.c. a czym innym jest protokół kontroli podatkowej sporządzony na potrzeby postępowania podatkowego. Pozwana nie może uwolnić się od obowiązku złożenia rachunku z zarządu poprzez przedstawienie protokołu kontroli podatkowej wraz z dokumentacją księgową i rachunkami. Protokół ten został sporządzony przez organ podatkowy i na cele postępowania podatkowego a nie przez zarządcę nieruchomości i w celu przedstawienia współwłaścicielom nieruchomości z tego względu nie stanowi rachunku z zarządu określonego w art. 208 k.c.
Art. 208 k.c. nie stanowi, że zarządca przedstawiając wspólnikom pełną dokumentację księgową jak i dokumenty kosztowe i dochodowe może uwolnić się od obowiązku złożenia rachunku z zarządu, czy że przedstawienie opisanej dokumentacji jest równoznaczne ze złożeniem takiego rachunku.
Obowiązek składania poszczególnym współwłaścicielom rachunku z zarządu nie powinien ograniczać się tylko do przedstawienia liczbowego bilansu. Rachunek ten powinien zawierać także niezbędne dane opisowe, a w szczególności dotyczące dokonanych czynności zarządu, poniesionych wydatków i ciężarów oraz pobranych pożytków i innych przychodów z rzeczy.
W razie potrzeby każdy ze współwłaścicieli może żądać dodatkowych wyjaśnień.
W razie odmowy złożenia rachunku lub też złożenia rachunku niekompletnego tudzież nierzetelnego współwłaściciel niesprawujący zarządu rzeczą może wytoczyć przeciw zobowiązanemu powództwo o nakazanie złożenia rachunku.
Stosownie do przepisu art. 460 k.c. rachunek ten winien być dokładny i rzetelny, przedstawiony na piśmie, zawierający zestawienie wpływów i wydatków wraz z potrzebnymi dowodami.
Przepis art. 208 KC uprawnia współwłaściciela do żądania złożenia rachunku z zarządu, lecz o tym jakie konkretnie elementy wchodzą w skład rachunku decydują okoliczności konkretnej sprawy (konkretnego zarządu). Uwzględniając powództwo o zobowiązanie do złożenia takiego rachunku sąd powinien zobowiązać tylko do złożenia takiego rachunku (w ogólności), a sprawozdanie rachunkowe dotyczące konkretnej nieruchomości powinno obejmować wykazanie wszystkich dokonanych czynności zarządu, poniesionych wydatków i ciężarów oraz pobranych pożytków i innych przychodów z nieruchomości. Przepis art. 208 kc nie uprawnia ani nie zobowiązuje sądu do szczegółowego wymienienia jakie konkretne czynności zarządu powinien obejmować rachunek. (Wyrok SA w Katowicach z dnia 21 stycznia 2015 r, I ACa 790/14).
Wyrok SO w Łodzi z dnia 24 lutego 2017 r., III Ca 1580/16
Standard: 37401 (pełna treść orzeczenia)
Kwalifikacja sprawy o nakazanie złożenia rachunku z zarządu wspólną nieruchomością jako sprawy o świadczenie (a więc o zobowiązanie do określonego działania) znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku SN z dnia 19 grudnia 2000 r. (V CKN 172/00), zaś jego majątkowy charakter przyjął m.in. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 21 stycznia 2015 r. (I ACa 790/14). Okresowy charakter wiąże się z cyklicznością składania sprawozdań za konkretne okresy.
Przyjęta przez Sąd Okręgowy okresowość świadczenia w postaci złożenia rachunku z zarządu słusznie doprowadziła do wniosku o trzyletnim okresie przedawnienia, a w konsekwencji do uznania za nieprzedawnione roszczeń o złożenie rachunku (sprawozdań) z zarządu najdawniej za lata 2010 i 2011 – a to wobec wniesienia pozwu w dniu 24 kwietnia 2013 r.
Sąd Apelacyjny nie podzielił jednak poglądu Sądu Okręgowego o możliwości nakazania pozwanej składania sprawozdań z zarządu na przyszłość. Sąd Okręgowy wskazał, że treść stosunku współwłasności nie sprzeciwia się temu, jednakże w ocenie Sądu Apelacyjnego pogląd ten nie znajduje oparcia w przepisach. Przesądzona powyżej okresowość takiego świadczenia nie oznacza jednocześnie, że można zastosować do rachunków z zarządu żądanych w oparciu o art. 208 k.c. takich wzorców, jakie funkcjonują w odniesieniu do zarządcy ustanowionego przez sąd. Nie sposób przyjąć, że sprawujący zarząd współwłaściciel ma składać sprawozdania w z góry określonym rytmie, bo brak po temu podstawy w przepisach. Powodowie muszą zatem zażądać rachunku za kolejny, miniony okres, o ile pozwana sama takiego rachunku nie złoży, przy czym długości tego okresu ustawa nie określa, używając terminu „odpowiedni”.
Wyrok SA w Krakowie z dnia 10 stycznia 2017 r., I ACa 623/16
Standard: 37400 (pełna treść orzeczenia)