Skuteczność względem nabywcy udziału umów określających zarząd i sposób korzystania z rzeczy wspólnej albo wyłączających uprawnienie do zniesienia współwłasności odnoszą

Współwłaściciele mogą w zawartej umowie określić zarząd i sposób korzystania z rzeczy wspólnej. Mogą również wyłączyć (okresowo) uprawnienie do zniesienia współwłasności.

Art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dalej jako "k.c.", rozszerza skuteczność takich porozumień umownych, postanawiając, że "odnoszą one skutek także względem nabywcy udziału", pod warunkiem, że "nabywca o nich wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć". W tych warunkach nabywca udziału jest związany pierwotną umową współwłaścicieli, chociaż w niej nie uczestniczył.

Prawa te mogą być ujawnione w księdze wieczystej (w dziale III) "roszczenia wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli" (art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) - dalej jako "u.k.w.") oraz "roszczenie współwłaścicieli wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności" (art. 16 § 2 pkt 4 u.k.w.). Przez ujawnienie w księdze wieczystej prawo osobiste lub roszczenie uzyskuje skuteczność względem praw nabytych przez czynność prawną po jego ujawnieniu (art. 17 u.k.w.). Równocześnie wiadomo, że nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę (art. 2 zd. 2 u.k.w.).

Natomiast norma art. 221 k.c. znajduje zastosowanie wobec nieruchomości, dla których nie założono księgi wieczystej oraz w przypadku braku wpisu w urządzonej księdze wieczystej.

Wyrok NSA z dnia 5 lutego 2015 r., II FSK 148/13

Standard: 87918 (pełna treść orzeczenia)