Zrzeczenie sie ograniczonego prawa rzeczowego w zależności od ujawnienia lub nie pawa w księdze wieczystej

W myśl art. 246 § 2 k.c., co do zasady, jeśli ograniczone prawo było ujawnione w księdze wieczystej, do jego wygaśnięcia potrzebne jest wykreślenie prawa z księgi wieczystej. Stosownie do art. 246 § 2 k.c., jeśli ograniczone prawo rzeczowe ustanowione na rzecz podatnika nie zostało ujawnione w księdze wieczystej, to był on uprawniony skutecznie zrzec się tego prawa bez jakichkolwiek czynności w postępowaniu wieczystoksięgowym, na podstawie samego oświadczenia w tym przedmiocie złożonego właścicielowi nieruchomości obciążonej.

Prawidłowa wykładnia art. 246 § 1 i 2 k.c. prowadzi do wniosku, że na jego podstawie można zrzec się ograniczonego prawa rzeczowego zarówno nieujawnionego w księdze wieczystej, jak i wpisanego do takiej księgi.

Jeżeli ograniczone prawo rzeczowe nie zostało ujawnione w księdze wieczystej, to samo zrzeczenie się tego prawa przez uprawnionego, złożone właścicielowi rzeczy obciążonej, powoduje wygaśnięcie ograniczonego prawa rzeczowego objętego zrzeczeniem.

Wykreślenie ograniczonego prawa rzeczowego z księgi wieczystej jest koniecznym warunkiem skutecznego wygaśnięcia tego prawa, w wyniku zrzeczenia się przez uprawnionego, tylko wtedy, gdy to prawo zostało wpisane do księgi wieczystej. Z punktu widzenia rozważanego art. 246 k.c. nie ma przy tym znaczenia z jakich powodów nie doszło do ujawnienia w księdze wieczystej ograniczonego prawa rzeczowego, czy nie jest prowadzona taka księga, czy może nie został złożony wniosek o wpis, czy też taki wniosek został skutecznie cofnięty.

Idąc za argumentacją organu, należałoby przyjąć, że można zrzec się tylko takiego ograniczonego prawa rzeczowego, które zostało wpisane do księgi wieczystej. Inaczej rzecz ujmując, uprawniony nie miałby możliwości zrzeczenia się ograniczonego prawa rzeczowego tylko dlatego, że nie zostało ono ujawnione w księdze wieczystej. W ocenie sądu, tej treści stanowisko nie ma oparcia w art. 246 § 1 i 2 k.c.

Podsumowując, skoro ograniczone prawo rzeczowe ustanowione na rzecz podatnika jest całkowicie niezależnym prawem od ograniczonych praw rzeczowych o tej samej treści, ale ustanowionych na rzecz innych osób, to zrzeczenie się przez podatnika tego ograniczonego prawa rzeczowego w myśl art. 246 § 1 k.c. nie jest obwarowane wymogiem wykreślenia z księgi wieczystej ograniczonego prawa rzeczowego, ustanowionego na rzecz G. M., a zatem innego prawa. Inaczej rzecz ujmując, zrzeczenie się przez podatnika ograniczonego prawa rzeczowego, które nie zostało ujawnione w księdze wieczystej, nie wymaga dla swojej skuteczności wykreślenia z księgi wieczystej ograniczonego prawa rzeczowego o tej samej treści, ale ustanowionego na rzecz innej osoby, a więc w istocie innego prawa rzeczowego.

Wyrok WSA w Lublinie z dnia 27 czerwca 2014 r., I SA/Lu 258/14

Standard: 37150 (pełna treść orzeczenia)