Podpis mocodawcy i jego brak na pełnomocnictwie (art. 90 k.p.c.)

Przyczyną niemożności podpisania udzielonego pełnomocnictwa może być niepełnosprawność psychiczna lub intelektualna, która uniemożliwia pisanie (por. uz. wyroku SN z dnia 24 stycznia 1968 r., I CR 631/67). Pośrednie wsparcie dla tej tezy można znaleźć także w przepisach, które dopuszczają do działania w postępowaniu cywilnym podmioty niemające zdolności prawnej, a mimo to mające zdolność sądową oraz - pełną lub ograniczoną - zdolność procesową, a w związku z tym mogące udzielać także pełnomocnictwa procesowego (np. art. 460 i 691[1] k.p.c. oraz art. 8 § 1, art. 250, 252 § 1, art. 422 § 2 i art. 425 § 1 k.s.h.).

Uchwała SN z dnia 26 lutego 2015 r., III CZP 102/14

Standard: 36452 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z treścią art. 89 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. dokument pełnomocnictwa musi być podpisany przez stronę (mocodawcę). To istotne wymaganie w stosunku do strony nie będącej osobą fizyczną może być spełnione jedynie w ten sposób, że podpis na pełnomocnictwie złożony zostanie przez osobę (osoby) będące członkiem (członkami) jej właściwego organu albo osobą wprost uprawnioną do działania w imieniu strony np. jej pełnomocnika.

Wymaganie podpisania pełnomocnictwa przez stronę nie jest spełnione nie tylko wówczas, gdy na pełnomocnictwie w ogóle nie ma podpisu, ale także wtedy gdy znajduje się na nim podpis, ale nie jest to podpis strony lub członka jej organu (innej osoby uprawnionej do reprezentacji).

W sytuacji konieczności badania przez przewodniczącego w ramach stosowania art. 130 k.p.c. uprawnienia osoby działającej za stronę (mocodawcę) do udzielenia pełnomocnictwa procesowego może zajść potrzeba analizy zagadnień prawno-materialnych dla oceny czy dokument pełnomocnictwa, a tym samym pismo procesowe (w tym wypadku pozew) składane przez pełnomocnika, nie jest dotknięte brakami formalnymi. Niemniej nawet jeśli przewodniczący w czasie tego badania stwierdzi, że pełnomocnictwo jest sporządzone nienależycie, gdyż osoba je podpisująca nie jest organem strony albo (jak w sprawie niniejszej) osoba ta działa za podmiot, który nie jest członkiem organu strony, ponieważ strona nie ma organu uprawnionego do reprezentacji, to nie oznacza to wkraczania w kompetencje zastrzeżone w art. 70 k.p.c. dla sądu. Stwierdzenie to będzie tylko podstawą do przyjęcia, że dokument pełnomocnictwa został sporządzony nienależycie i tym samym ustalenia, że pozew został wniesiony przez osobę podającą się za pełnomocnika, a przedkładającą dokument pełnomocnictwa, nie odpowiadający warunkom formalnym. W takiej sytuacji żądanie przedłożenia należycie sporządzonego pełnomocnictwa, nie zmierza do usunięcia braków w składzie organu strony, a jedynie do usunięcia braku formalnego pisma procesowego wynikającego z braku formalnego dokumentu pełnomocnictwa.

Podsumowując należy stwierdzić, że złożenie przez osobę występującą jako pełnomocnik wraz z pozwem dokumentu podpisanego przez osobę działającą za podmiot, który podaje się za członka organu strony powodowej albo za podmiot uprawniony do działania w imieniu strony powodowej z innego tytułu, który to podmiot jak wynika z załączonych do pozwu dokumentów, ani członkiem organu, ani też podmiotem uprawnionym do działania z innego tytułu nie jest, dotknięte jest brakiem formalnym (art. 89 § 1 i art. 126 § 3 k.p.c.) podlegającym usunięciu w trybie przewidzianym w art. 130 k.p.c. pod rygorem zwrotu pozwu.

Uchwała SN z dnia 27 listopada 2003 r., III CZP 74/03

Standard: 36450 (pełna treść orzeczenia)