Włączenie korzyści z przestępstwa z mocy prawa do majątku wspólnego małżonków

Może budzić wątpliwości, czy włączenie korzyści z przestępstwa z mocy prawa do majątku wspólnego nie narazi małżonka sprawcy na odpowiedzialność karną jako pasera (art. 291 k.k. ewentualnie art. 292 k.k.). Taka możliwość jednak nie zachodzi, ponieważ w świetle obydwu przepisów nabycie rzeczy uzyskanej za pomocą czynu zabronionego rozumiane jest jako dokonanie stosownej transakcji, a nie uzyskanie praw do tej rzeczy ex lege. Poza tym do popełnienia przestępstwa paserstwa konieczne jest zawinienie.

Przepisy prawa karnego nie sprzeciwiają się zatem przyjęciu, że dochód uzyskany przez jednego z małżonków pozostającego w ustroju wspólności majątkowej w wyniku przestępstwa trafia do majątku wspólnego małżeńskiego.

Nowelizacja przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie dezaktualizuje powyższego wniosku. Artykuł 31 k.r.o. przewiduje bowiem, że wspólność ustawowa obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania choćby przez jednego z małżonków (majątek wspólny), co jest tożsame z konstrukcją zastosowaną w uchylonym art. 32 § 1 k.r.o. 

W konsekwencji korzyść uzyskana z przestępstwa (działalności nielegalnej) przez jednego z małżonków może być obecnie uznana za dochód, o jakim stanowi art. 31 § 2 pkt 1 k.r.o.

Uchwała SN z dnia 29 czerwca 2010 r., III CZP 42/10

Standard: 36436 (pełna treść orzeczenia)