Właściwość sądu rejestrowego do ustanowienia kuratora osoby prawnej (art. 603 k.p.c.)
Kurator osoby prawnej (art. 42 k.c. i art. 603 k.p.c.)
Zgodnie z treścią art. 603 § 1 i 2 k.p.c. kuratora dla osoby prawnej ustanawia na wniosek lub z urzędu sąd rejestrowy, w którego okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę (603 § 2 k.p.c.). Do zmiany dokonanej ustawą z 17 grudnia 2009r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 7, poz. 45) sądem właściwym do ustanowienia kuratora dla osoby prawnej był sąd opiekuńczy, w którego okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę. Obecnie dla osoby prawnej ustanowienie kuratora następuje na podstawie postanowienia sądu rejestrowego, w którego okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę (art. 603 § 1 k.p.c.). Z uzasadnienia projektu powołanej ustawy (druk sejmowy 1925, 2009-04-20) wynikało, iż z uwagi na funkcjonalne powiązanie przedmiotu orzekania w sprawach z art. 42 k.c. z przedmiotem kognicji sądów rejestrowych i w szczególności podobieństwo instytucji kuratora dla osoby prawnej z kuratorem ustanawianym na podstawie art. 26 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 29 sierpnia 1997r. (Dz.U.2017.700 t.j.) zasadnym pozostawało ustalenie w tym zakresie właściwości sądu rejestrowego. Ustawodawca zatem, dla uzasadnienia właściwości sądu rejestrowego oceniał instytucje kuratora przewidzianego w treści art. 42 k.c.
Zgodnie z treścią art. 41 k.c., że jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający. Pojęciem „sąd rejestrowy” posługują się zarówno kodeks postępowania cywilnego (art. 694[2] ), jak i ustawy szczególne (art. 2 ust. 1 ustawy o KRS). Należy zatem przyjąć, że w przypadku osoby prawnej, która nie może działać z braku organów, a podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, właściwy będzie sąd rejestrowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o KRS.
Postanowienie SO w Świdnicy z dnia 26 czerwca 2017 r., II Cz 392/17
Standard: 62626 (pełna treść orzeczenia)
Po nowelizacji art. 603 k.p.c., dokonanej ustawą z dnia 17 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. Nr 7, poz. 45), użyte w art. 70 § 1 k.p.c. pojęcie „sąd opiekuńczy” obejmuje także sąd rejestrowy.
Jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z braku powołanych do tego organów, sąd -zgodnie z art. 42 k.c. - ustanawia dla niej kuratora.
Według art. 603 § 1 k.p.c., w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. Nr 7, poz. 45 - dalej: „ustawa nowelizująca”), kuratora dla osoby prawnej ustanawia sąd rejestrowy, w którego okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę. Sąd może wszcząć postępowanie z urzędu (art. 603 § 2 k.p.c.).
Przed wejściem w życie ustawy nowelizującej art. 603 k.p.c. stanowił, że kuratora dla osoby prawnej ustanawia sąd opiekuńczy, w którego okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę. Brzmienie tego przepisu było wówczas zharmonizowane z brzmieniem art. 70 § 1 k.p.c., w którym jest mowa o zwróceniu się o ustanowienie przedstawiciela ustawowego do sądu opiekuńczego.
Po nowelizacji art. 603 k.p.c. brak już takiej harmonizacji, niemniej dyrektywy systemowe i funkcjonalne przemawiają za przyjęciem, że w odniesieniu do osób prawnych użyte w art. 70 § 1 k.p.c. pojęcie sądu opiekuńczego obejmuje także sąd rejestrowy; innymi słowy, dla osób prawnych sądem opiekuńczym w rozumieniu art. 70 § 1 k.p.c. jest sąd rejestrowy.
Postanowienie SN z dnia 11 grudnia 2015 r., III CSK 15/15
Standard: 35931 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 35935