Współuczestnictwo formalne po stronie spadkobierców zobowiązanych z tytułu zachowku
Zagadnienia procesowe w sprawie o zachowek Współuczestnictwo materialne i formalne (art. 72 § 1 k.p.c.)
Współuczestnictwo w sprawie o zachowek ma charakter formalny i nie jest to współuczestnictwo konieczne. Nie zachodzi pomiędzy zainteresowanymi osobami więź o charakterze materialnoprawnym, łączy je natomiast jednorodzajowość samodzielnych roszczeń oraz jednakowa podstawa faktyczna i prawna (podobnie SN w postanowieniach z dnia 18 stycznia 2012 r., II CZ 143/11, z dnia 23 maja 2012 r., II CSK 705/11; z dnia 28 sierpnia 2013 r., V CSK 524/12).
Wyrok SO w Nowym Sączu z dnia 17 października 2018 r., III Ca 679/18
Standard: 37621 (pełna treść orzeczenia)
Współuczestnictwo po stronie spadkobierców zobowiązanych z tytułu zachowku jest współuczestnictwem formalnym w rozumieniu art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2009 r., I CZ 78/09). Stąd też istotnie nie zachodził po stronie Sądu obowiązek wezwania do udziału w sprawie wszystkich spadkobierców, co miałoby miejsce, gdyby zachodziło po ich stronie współuczestnictwo konieczne (art. 72 § 2 k.p.c.).
Z brzmienia art. 194 § 3 k.p.c. wynika bowiem, że to sąd decyduje o tym, czy uwzględnić wniosek powoda o wezwaniu do udziału w sprawie podmiotu, który do tej pory pozwanym nie był. W odróżnieniu od sytuacji przewidzianej w art. 194 § 1 k.p.c., w przypadku określonym w § 3 tego artykułu, sąd nie jest związany wnioskiem powoda nawet wówczas, gdy okaże się, że wymienione w § 3 przesłanki zostały spełnione. Sformułowanie „sąd może wezwać”, a nie „sąd wzywa” wskazuje, że wniosek powoda może zostać oddalony, gdy okoliczności sprawy nie wskazują na celowość żądanego dopozwania (wyrok SA w Warszawie z dnia 7 listopada 2016 r., VI ACa 885/15).
Wyrok SA w Poznaniu z dnia 26 kwietnia 2018 r., I ACa 1143/17
Standard: 35860 (pełna treść orzeczenia)
Współuczestnictwo po stronie pozwanych jest współuczestnictwem formalnym w rozumieniu art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c.; ich zobowiązania z tytułu zachowku są bowiem zobowiązaniami jednego rodzaju, opartymi na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej.
Nie ulega wątpliwości, że powód dochodzący roszczeń z tytułu zachowku od obojga pozwanych w jednej sprawie, mógłby realizować je także w osobnych procesach w odniesieniu do każdego z pozwanych, w których każdy z nich odpowiadałby do wysokości obciążającej go części zobowiązania.
Postanowienie SN z dnia 26 listopada 2009 r., I CZ 78/09
Standard: 35861 (pełna treść orzeczenia)