Wykonawca testamentu i jego powołanie (art. 986 k.c.)
Wykonawca testamentu (art. 986 - 990[1] k.c.)
Powołanie wykonawcy testamentu może być dokonane wyłącznie w akcie ostatniej woli sporządzonym w dowolnej z dopuszczalnych form. Z art. 986 § 2 k.c. wynika wyłącznie, że wykonawca testamentu musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych.
Z tego względu, że wykonawca testamentu w świetle art. 988 § 2 k.c. jest wyposażony w zdolność sądową i procesową, nakazuje stwierdzić, że działa on we własnym imieniu, a więc umowy dotyczące majątku spadkowego (także i umowy najmu i dzierżawy, umowy ubezpieczenia) zawierane są przez wykonawcę testamentu, w których występuje on w roli strony takiej umowy. Niemniej jednak nie działa on w tym zakresie na swój rachunek i nie w swoim interesie a jedynie na rachunek spadkobierców (ewentualnie zapisobiercy zapisu windykacyjnego).
Źródłem umocowania wykonawcy jest sam testament.
Wydanie zaświadczenia dla wykonawcy testamentu może nastąpić albo w postępowaniu nieprocesowym przed sądem (art. 665 k.p.c.), albo przez notariusza.
Wykonawca testamentu nie jest kuratorem spadku. Są to dwie odmienne instytucje w dodatku nie mogące występować w jednej sprawie równocześnie. Wyłączną wolą spadkodawcy jest zarówno ustanowienie wykonawcy testamentu, jak i określenie zakresu jego praw i obowiązków (art. 988 k.c.).
Brak powodów do powoływania wykonawcy w przypadku powołania do spadku jednej osoby, przy braku innych rozrządzeń spadkowych, gdyż taki ewentualny wykonawca de facto nie miałby co wykonywać.
Wyrok SR dla Warszawy – Mokotowa z dnia 22 kwietnia 2016 r., I C 2125/12
Standard: 35850 (pełna treść orzeczenia)
Testament może zawierać tylko ustanowienie wykonawcy np. dla spadkobiercy ustawowego lub testamentowego ustanowionego poprzednim testamentem.
Ustanowienie wykonawcy testamentu jest możliwe tylko w testamencie (art. 986 § 1 k.c.).
Zakres obowiązków i uprawnień wykonawcy określa spadkodawca, a w razie gdy tego nie uczyni określa go ustawa (art. 988 § 1, § 2 k.c.).
Wykonawca jest szczególnego rodzaju zastępcą pośrednim. Spadkodawca może określić w testamencie zasady zarządu spadkiem przez spadkobierców i sposób korzystania przez nich ze spadku art. 221, 1035 k.c.), nie ustanawiając zarządcy spadku, lub go ustawiając. Zarząd spadku sprawowany przez wykonawcę testamentu ma charakter tymczasowy, co wynika z art. 988 k.c.
Czynności wykonawcy testamentu kończy wydanie spadkobiercom majątku zgodnie z wolą spadkodawcy i ustawą.
Postanowienie SN z dnia 11 sierpnia 2010 r., I CSK 62/10
Standard: 35855 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 58609