Rozłożenie kosztów procesu według zasad słuszności

Zasądzenie kosztów według zasad słuszności na podstawie art. 633 k.p.k. odbywa się najpierw w myśl reguły wskazanej w końcowej części tego przepisu, to jest „mając (...) na względzie koszty związane ze sprawą każdego z nich”, a więc sąd obciąża każdego oskarżonego kosztami, które sam wywołał. Dopiero po zasądzeniu od oskarżonych kosztów związanych ze sprawą (czynem) każdego z nich, dzieli się między oskarżonych, również według zasad słuszności, te koszty, które wywołali wszyscy oskarżeni.

Postanowienie SN z dnia 20 kwietnia 2005 r., I KZP 11/05

Standard: 71778 (pełna treść orzeczenia)

Wyłożone przez Skarb Państwa wydatki z tytułu nieopłaconej przez stronę pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów (art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k.) stanowią składnik kosztów sądowych, które ponosi wyłącznie ta strona, na rzecz której pomoc prawna była świadczona. Tak więc koszty obrony z urzędu, w wypadku zasądzenia od skazanego na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, obciążają indywidualnie skazanego, na rzecz którego działał obrońca z urzędu, nie mogą natomiast być przedmiotem partycypacji ze strony współoskarżonych w procesie złożonym, gdyż byłoby to nie do pogodzenia z zasadą słuszności.

W myśl art. 633 k.p.k., w procesie złożonym – gdy występuje kilka osób w charakterze oskarżonych – sąd zasądza koszty sądowe od każdego z nich według zasad słuszności, mając w szczególności na względzie koszty związane ze sprawą każdego z nich. Z treści tego przepisu oraz dyrektywy zawartej w art. 626 § 1 k.p.k. wynika powinność sądu indywidualizowania („...kto, w jakiej części i zakresie...”) obowiązku ponoszenia kosztów.

Przez zawarte w art. 633 k.p.k. określenie „koszty związane ze sprawą każdego z nich” rozumieć należy, w zakresie kosztów sądowych, wydatki wymienione w art. 618 § 1 k.p.k., które powstały w związku z postępowaniem przeciwko określonemu oskarżonemu i są spowodowane przez niego.

A zatem w procesie złożonym określony w orzeczeniu kończącym postępowanie udział oskarżonego w pokrywaniu globalnych kosztów sądowych powinien odpowiadać wielkości kosztów, jakie powstałyby, gdyby każdy z oskarżonych sądzony był oddzielnie (por. postanowienie SN z dnia 12 kwietnia 1980 r., I KZ 43/80

Postanowienie SN z dnia 6 marca 2002 r., WZ 3/02

Standard: 35299 (pełna treść orzeczenia)