Lombard w okresie międzywojennym

W okresie międzywojennym ich działalność była uregulowana rozporządzeniem z dnia 9 maja 1938 r. o zakładach zastawniczych, wydanym przez Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Przemysłu i Handlu oraz Sprawiedliwości (Dz. U. Nr 41, poz. 337). Podstawę stanowiło upoważnienie zawarte w art. 89 rozporządzenia Prezydenta RP o prawie bankowym (Dz. U. z 1928 r. Nr 34, poz. 321). Powstanie zakładu zastawniczego było koncesjonowane; zezwolenia udzielał Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych (§ 2 rozporządzenia). Jednym z warunków ubiegania się o nie było posiadanie odpowiedniego kapitału zakładowego (250 tys. zł w Warszawie, 150 tys. zł w Krakowie, Lwowie, Poznaniu, Katowicach i Łodzi, 100 tys. zł w innych miejscowościach) i złożenie w Ministerstwie Skarbu kaucji w wysokości 10% tego kapitału. Rozporządzenie szczegółowo regulowało tryb działania zakładów zastawniczych, ich odpowiedzialność za szkodę wynikłą z utraty, ubytku lub uszkodzenia rzeczy przyjętych w zastaw oraz prowadzenie przez nie - poza księgami handlowymi - księgi zastawów, księgi składowej zastawów, księgi sprzedaży zastawów, księgi ruchomości przyjętych na przechowanie i księgi ruchomości przyjętych do sprzedaży komisowej (§ 16). Powołane przepisy oznaczały ścisłą reglamentację działalności lombardów. Reglamentacja ta, a także samo "autorstwo" rozporządzenia (4 ministrów), są wyrazem świadomości ustawodawcy, iż działalność lombardów ma szczególny charakter i wiąże się z nią szereg zagrożeń dla bezpieczeństwa obrotu prawnego, zarówno z punktu widzenia pożyczkobiorców, jak potencjalnych nabywców ruchomości. Stąd dążenie ustawodawcy do stworzenia gwarancji finansowych i prawnych prawidłowego funkcjonowania lombardów.

Rozporządzenie o zakładach zastawniczych, wraz z Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z 17 marca 1928 r. o prawie bankowym, w wykonaniu którego zostało wydane, straciło moc na podstawie art. 49 ustawy z 13 kwietnia 1960 r. o prawie bankowym (Dz. U. Nr 20, poz. 121).

Wyrok TK z dnia 17 stycznia 2001 r., K 5/00, OTK 2001/1/2, Dz.U.2001/7/62

Standard: 3607 (pełna treść orzeczenia)