Zabezpieczenie wierzytelności bankowych

Dla zabezpieczenia swych wierzytelności, także wynikających z udzielenia pożyczek (por. art. 78 prawa bankowego), banki mogą stosować wszelkie instrumenty prawne przewidziane w kodeksie cywilnym, prawie wekslowym oraz wynikające ze zwyczajów przyjętych w obrocie krajowym i zagranicznym (art. 93 ust. 1 prawa bankowego). W odrębnym przepisie, art. 101 prawa bankowego, ustawodawca przewidział możliwość wykorzystania przez nie przewłaszczenia na zabezpieczenie rzeczy ruchomych i papierów wartościowych. W praktyce banki często stosują zabezpieczenia osobiste, takie jak poręczenie zwykłe i wekslowe, wystawienie przez dłużnika weksla in blanco, przelew wierzytelności na zabezpieczenie, zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej, a także gwarancje bankowe. Wśród zabezpieczeń rzeczowych dominuje zastaw rejestrowy, który zresztą zastąpił w naszym prawie regulowany wcześniej przez art. 308 kc tzw. rejestrowy zastaw bankowy oraz hipoteka, a zatem te formy, które nie wymagają wydania rzeczy wierzycielowi. Wiąże się to z faktem, iż kredyty bankowe często mają charakter inwestycyjny, a rzeczy, na których dłużnik ustanawia zabezpieczenie są środkami produkcji, niezbędnymi do prowadzenia przez niego działalności gospodarczej. Nawet wówczas, gdy bank nabywa jako zabezpieczenie własność rzeczy, nie przejmuje władania rzeczą; pozostaje ona w posiadaniu dłużnika, który - stosownie do art. 101 ust. 2 prawa bankowego - ma obowiązek "wyodrębnić i oznaczyć rzecz lub zbiór rzeczy" oraz "prowadzić ewidencję zmian w zakresie przedmiotu przewłaszczenia".

Wyrok TK z dnia 17 stycznia 2001 r., K 5/00, OTK 2001/1/2, Dz.U.2001/7/62

Standard: 3604 (pełna treść orzeczenia)