Kognicja SN rozpoznającego zażalenie na podstawie art. 394[1] § 1[1] k.p.c.

Zażalenie unormowane w art. 394[1] § 1[1] k.p.c. jest szczególnym rodzajem środka zaskarżenia, albowiem nie służy ocenie prawidłowości czynności sądu odwoławczego podjętych w celu wydania rozstrzygnięcia co do istoty sprawy ani także zaprezentowanego przez ten sąd poglądu na temat wykładni prawa materialnego mającego zastosowanie w sprawie.

Kontrola dokonywana przez Sąd Najwyższy w tych granicach nie zmierza ani do oceny zasadności wniosku ‎w postępowaniu nieprocesowym, ani także apelacji i nie polega na merytorycznym badaniu stanowiska sądu drugiej instancji, co do przepisów prawa materialnego mających zastosowanie w sprawie. Zażalenie na orzeczenie kasatoryjne tego sądu ma służyć jedynie poddaniu kontroli, czy zostało ono prawidłowo wydane. Sąd Najwyższy ocenia, czy stwierdzone przez sąd odwoławczy okoliczności są tymi, które w świetle art. 386 § 2 i 4 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. usprawiedliwiają wydanie orzeczenia kasatoryjnego, a nie reformatoryjnego, i – w zależności od wyniku – albo oddala zażalenie, albo uchyla zaskarżone postanowienie.

Środek odwoławczy unormowany w art. 394[1] § 1[1] k.p.c. pozostaje zażaleniem, a przy jego rozpoznawaniu Sąd Najwyższy nie bada istoty sprawy, a mianowicie tego, co w świetle zgłoszonego żądania i jego podstawy faktycznej stanowiło przedmiot postępowania. Przewidziane bowiem ‎w art. 394[1] § 1[1] k.p.c. zażalenie jest skierowane przeciwko uchyleniu przez sąd drugiej instancji orzeczenia i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania.

Uchylenie orzeczenia przez sąd odwoławczy połączone z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji może nastąpić wyłącznie w razie nierozpoznania istoty sprawy przez ten sąd albo gdy wydanie orzeczenia wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości (art. 386 § 4 k.p.c), ewentualnie zachodzi nieważność postępowania (art. 386 § 2 k.p.c).

Wyrok SN z dnia 15 maja 2024 r., III CZ 414/22

Standard: 86011 (pełna treść orzeczenia)

Jeżeli sąd drugiej instancji uchyla wyrok sądu pierwszej instancji ze względu na nierozpoznanie istoty sprawy lub potrzebę przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, Sąd Najwyższy, rozpoznając zażalenie złożone na podstawie art. 394[1] § 1[1] k.p.c., bada, czy sąd drugiej instancji prawidłowo zastosował art. 386 § 4 k.p.c., tj. czy okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu merytorycznego stanowiska sądu drugiej instancji, mieszczą się w kręgu sytuacji polegających na nierozpoznaniu istoty sprawy lub skutkują koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Poza zakresem oceny pozostaje natomiast prawidłowość stanowiska co do meritum wyrażonego przez sąd drugiej instancji

Wyrok SN z dnia 22 lutego 2024 r., III CZ 369/23

Standard: 83113 (pełna treść orzeczenia)