Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy z tytułu mobbingu art. 94[3] § 3 i 4 k.p.

Analiza art. 94[3] § 3 i 4 k.p. wskazuje, że odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy za mobbing została powiązana ze zdarzeniem w postaci doznania/doświadczenia przez pracownika mobbingu, a nie z zachowaniem pracodawcy stanowiącym mobbing.

Choć sprawcą mobbingu mogą być różne podmioty, to adresatem roszczeń wywodzonych z art. 94[3] k.p. jest zawsze pracodawca, bo przecież to on ma obowiązek realnego przeciwdziałania temu zjawisku w środowisku pracy (por. wyrok SN z dnia 2 października 2009 r., II PK 105/09).

Przesłanką uwzględnienia powództwa jest stosowanie wobec pracownika mobbingu zdefiniowanego w art. 943 § 2 k.p. oraz wystąpienie rozstroju zdrowia będącego jego następstwem, a ciężar udowodnienia tych zachowań spoczywa na stronie powodowej. Kolejność tych elementów nie jest bez znaczenia. Jak trafnie zauważył bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 listopada 2008 r., II PK 88/08, obiektywne kryteria muszą być podstawą oceny, czy doszło do nękania i zastraszania pracownika, czy działania te miały na celu i mogły doprowadzić lub doprowadziły do zaniżonej oceny jego przydatności zawodowej, do jego poniżenia. Z tego względu znaczenia nabiera ustalony w sprawie zakres relacji między „zachowaniem mobbingowym”, a możliwością skorzystania przez pracodawcę w pełni z jego uprawnień kierowniczych i nadzorczych w środowisku pracy, w którym podporządkowanie (powinno zależeć od zakresu

Wyrok SN z dnia 13 lutego 2024 r., II PSKP 29/22

Standard: 80758 (pełna treść orzeczenia)

odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy z art. 94[3] § 3 k.p. powstaje jedynie w sytuacji, gdy pracownik wskutek mobbingu doznał rozstroju zdrowia kwalifikowanego w kategoriach medycznych. Nie jest w tym przypadku wystarczające wykazanie następstw w sferze psychicznej poszkodowanego, takich jak uczucie smutku, przygnębienia, żalu i innych negatywnych emocji, czy też, jak stanowi art. 448 k.c. - naruszenia dobra osobistego.

Roszczenie ofiary mobbingu o zadośćuczynienie krzywdzie na podstawie art. 94[3] § 3 k.p. aktualizuje się wyłącznie w sytuacji, gdy zostanie udowodniony skutek w postaci rozstroju zdrowia. Skutek mobbingu w postaci rozstroju zdrowia jest przy tym kategorią medyczną. Mobbing jest jednak złożonym pojęciem prawnym. Przesądzenie o jego wystąpieniu zostało zaś uzależnione od zaistnienia w czasie szeregu zachowań kwalifikowanych przez prawo. Oznacza to, że „wątek medyczny” nie ma charakteru samodzielnego i determinującego. Dlatego nawet przekonanie biegłego lekarza, że rozwój schorzenia podyktowany jest środowiskiem pracy, nie przesądza jeszcze o wystąpieniu mobbingu. Kwalifikacji w tym zakresie nie dokonuje bowiem biegły lekarz, ale sąd, po wszechstronnym rozważeniu faktów, a opinia biegłego stanowi tylko jeden z elementów materiału dowodowego (por. postanowienie SN z dnia 9 lipca 2020 r., III PK 112/19).

Wyrok SN z dnia 28 listopada 2023 r., III PSKP 30/22

Standard: 80769 (pełna treść orzeczenia)