Zakaz orzekania ponad żądanie w postępowaniu nakazowym (art. 495 k.p.c.)

Orzekanie ponad żądanie nie ma zastosowania w postępowaniu nakazowym (art. 495 k.p.c.), gdyż podstawą faktyczną i prawną dochodzonych w nim roszczeń są dokumenty wyznaczające zakres tych roszczeń (art. 485 i 486 k.p.c.), a uproszczony i sformalizowany charakter postępowania nakazowego wyłącza możliwość orzekania ponad zgłoszone w nim żądanie, zwłaszcza że na skutek wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty sąd zgodnie z art. 496 k.p.c. może utrzymać w mocy nakaz albo uchylić go (w całości albo w części), nie może natomiast wydać innego orzeczenia, wykraczającego poza podstawę faktyczną i prawną uzasadniającą wydanie nakazu zapłaty. 

Orzekaniu przez sąd w szerszym zakresie stoi też na przeszkodzie zakaz reformationis in perius, sąd nie może bowiem na skutek wniesienia zarzutów przez pozwanego wydać orzeczenia mniej korzystnego dla niego niż zakwestionowany zarzutami nakaz zapłaty.

Z tych przyczyn w świetle uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia 24.IV.1972 r. III PZP 17/70 rozszerzenie żądania i kognicji Sądu w postępowaniu nakazowym z wekslu nie jest dopuszczalne.Wniesienie na podstawie wekslu gwarancyjnego pozwu w postępowaniu nakazowym nie przerywa biegu przedawnienia nie objętych żądaniem pozwu roszczeń odszkodowawczych zakładu pracy (art. 291 § 2 k.p.), wynikających ze stosunku zobowiązaniowego stanowiącego podstawę wystawienia tego wekslu.

Uchwała SN z dnia 13 listopada 1975 r., IV PZP 9/75

Standard: 33904 (pełna treść orzeczenia)