Testament notarialny jako dokument urzędowy

Testament notarialny stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Status dokumentu urzędowego przynależny testamentom notarialnym niesie daleko idące konsekwencje procesowe, albowiem testament taki stwierdza zarówno tożsamość spadkodawcy, jak i prawdziwość oraz zgodność z ostatnią wolą testatora jego rozrządzeń. Jeżeli testament ma formę aktu notarialnego, to powinien zostać sporządzony szczególnie starannie, aby po jego otwarciu i ogłoszeniu nie budził wątpliwości ani co do swej powagi, rzeczywistej woli testatora i okoliczności sporządzenia, ani co do swej postaci jako dokumentu urzędowego i jego treści.

Obalić postanowienia testamentu notarialnego można dowodem przeciwnym (art. 252 k.p.c.), jest to jednak zadanie znacznie utrudnione. Jak bowiem uznał Sąd Najwyższy, wypis aktu notarialnego, podobnie jak oryginał, korzysta z domniemań prawnych, o jakich mowa w art. 244 § 1 k.p.c., a które mogą być wzruszone w trybie art. 252 k.p.c. Samo wyrażenie przypuszczenia, że dokument urzędowy może być niezgodny z prawdą, nie stanowi zaprzeczenia jego prawdziwości i nie podważa jego mocy dowodowej. Strona powinna bowiem udowodnić, że dokument ten nie pochodzi od organu, który go wystawił, lub że zawarte w nim oświadczenie jest niezgodne z prawdą (por. postanowienie SN z dnia 8 stycznia 2003 r., II CKN 247/01).

Postanowienie SR z dnia 22 grudnia 2016 r., II Ns 1413/13

Standard: 33813 (pełna treść orzeczenia)