Dopuszczalność oddzielnego wniosku po upływie terminu do uzupełnienia postanowienia nieorzekającego o zapisie
Stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego (art. 1029[1] k.c.)
Jeżeli sąd w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku nie orzekł o zapisie windykacyjnym, uczestnik postępowania może wystąpić z odrębnym wnioskiem o stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego.
W razie nierozstrzygnięcia w tym postępowaniu o skuteczności zapisu windykacyjnego - po upływie terminu do złożenia wniosku o uzupełnienie wydanego postanowienia, dopuszczalne jest wystąpienie z oddzielnym wnioskiem o stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego. W takim wypadku nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na wspomniany już brak możliwości dochodzenia stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu w osobnej sprawie, bez dochodzenia stwierdzenia nabycia spadku. Regulację tę trzeba bowiem postrzegać jako niedopuszczenie do orzekania o nabyciu przedmiotu zapisu przed przesądzeniem kwestii nabycia spadku.
Obawa taka nie zachodzi natomiast w sytuacji, gdy postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku jest prawomocne, a oddzielny wniosek dotyczy jedynie stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego.
Za dopuszczalnością wystąpienia w analizowanej sytuacji z oddzielnym wnioskiem przemawiają względy utylitarne, które - w razie uchybienia sądu, polegającego na niespełnieniu obowiązku jurysdykcyjnego - nabierają szczególnego znaczenia.
Argumentem na rzecz przyjętej koncepcji jest również regulacja zawarta w art. 677 § 3 KPC, w świetle której orzeczenie o nabyciu przedmiotu zapisu windykacyjnego nie musi być immanentnym elementem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Z przepisu tego wynika też dążenie ustawodawcy do uniezależnienia zapisobiercy windykacyjnego od rozstrzygnięcia o stwierdzeniu nabycia spadku.Norma wyrażona w art. 1029[1] KC, nakazująca stosować odpowiednio przepisy o stwierdzeniu nabycia spadku do stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego, przemawia jednak za przyjęciem, że sprawa ta powinna być rozpoznana w postępowaniu nieprocesowym przed sądem, który orzekał o stwierdzeniu nabycia spadku.
Uchwała SN z dnia 7 lutego 2014 r., III CZP 95/13
Standard: 33804 (pełna treść orzeczenia)