Odpowiedzialność deliktowa dłużnika pauliańskiego

W piśmiennictwie i orzecznictwie przyjmuje się zgodnie, że gdy osoba trzecia rozporządziła przedmiotem przysporzenia na rzecz innej osoby i nie zachodzą przesłanki do bezpośredniego pozwania tej innej osoby stosownie do art. 531 § 2 k.c., wierzyciel może dochodzić odszkodowania od osoby trzeciej, jeżeli jej zachowanie nosiło znamiona deliktu (art. 415 k.c.).

Wyrok z dnia 25 października 2012 r., I CSK 139/12

Standard: 32704 (pełna treść orzeczenia)

Wyrok sądu uwzględniający powództwo stanowi materialnoprawną przesłankę powstania po stronie osoby trzeciej obowiązku takiego zachowania się, które pozwala wierzycielowi na uzyskanie tego, na co mógł liczyć w przypadku realizacji wierzytelności z majątku dłużnika. W razie odpłatnej czynności, podlegającej względnemu ubezskutecznieniu, powyższy obowiązek osoby trzeciej znajduje uzasadnienie zarówno w koncepcji czynu niedozwolonego (art. 415 k.c.), jak i w koncepcji bezpodstawnego wzbogacenia (art. 409 k.c.). 

Osoba trzecia, działająca w złej wierze, może być postrzegana jako współwinna wyrządzenia wierzycielowi szkody przez udaremnienie mu możliwości zaspokojenia się z majątku dłużnika, względnie jako wzbogacona w stosunku do wierzyciela bezpodstawnie jego kosztem o przedmiot lub wartość, które, jako służące pokrzywdzeniu wierzyciela, nie powinny były znaleźć się w jej majątku i ze zwrotem których powinna się liczyć.

Wyrok SN z dnia 3 lutego 2005 r., II CK 412/04

Standard: 32705 (pełna treść orzeczenia)