Zwierzchnictwo Prezydenta nad Siłami Zbrojnymi (art. 134 Konstytucji)

Art. 134 ust. 2 Konstytucji stanowi: "W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej". Przepis ten określa sposób sprawowania przez Prezydenta zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi. Zasadniczym celem tego przepisu jest wykluczenie sytuacji, w której Prezydent wykonuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi bezpośrednio, z pominięciem właściwego ministra. Z określenia sposobu sprawowania zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi zawartego w art. 134 ust. 2 Konstytucji wynikają jednak implicite określone założenia dotyczące struktury władzy wykonawczej. Z cytowanego przepisu wynika m.in., że:

1) Konstytucja ustanawia urząd Ministra Obrony Narodowej;

2) minister ten musi z istoty rzeczy posiadać odpowiednie kompetencje w zakresie obronności, w tym w szczególności kompetencje kierownicze wobec Sił Zbrojnych;

3) urząd Ministra Obrony Narodowej musi zostać obsadzony przy tworzeniu rządu;

4) w czasie pokoju Prezydent nie może sprawować zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi inaczej niż za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej, przy czym nie jest do końca jasne, na czym to pośrednictwo ma polegać.

Należy podkreślić, że art. 134 ust. 2 Konstytucja wymaga implicite powierzenia odpowiednich kompetencji w zakresie obronności Ministrowi Obrony Narodowej, ale nie określa jednoznacznie ich zakresu i nie wyklucza powierzenia pewnych kompetencji w tym zakresie innym organom pod warunkiem, że kompetencje te nie należą do istoty kompetencji w zakresie obronności i nie prowadzą do sprawowania przez Prezydenta RP zwierzchnictwa nas Siłami Zbrojnymi w inny sposób niż za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.

Wyrok TK z dnia 27 czerwca 2008 r., K 52/07, OTK-A 2008/5/88, Dz.U.2008/122/798

Standard: 3450 (pełna treść orzeczenia)