Jurysdykcja w sprawach o ubezwłasnowolnienie (art. 1106[1] k.p.c.)

Sprawy o ubezwłasnowolnienie obywatela państwa obcego także w wypadku, gdy ma on miejsce zamieszkania w Polsce, nie podlegają jurysdykcji krajowej sądów polskich.

Przepis art. 1106 § 1 k.p.c. reguluje problem jurysdykcji wyłącznej. Konsekwencją tego jest w szczególności to, że orzeczenie sądu zagranicznego ubezwłasnowalniające obywatela polskiego lub osobę mającą zamieszkanie w Polsce, a nie posiadającą żadnego obywatelstwa, nie mogłyby w Polsce wywrzeć żadnych skutków prawnomaterialnych ani też skutków procesowocywilnych. Takie bowiem orzeczenie sądu zagranicznego nie mogłoby w świetle art. 1146 § 1 pkt 2 k.p.c. podlegać uznaniu w Polsce, gdyż jedną z przesłanek uznania jest właśnie to, że sprawa nie należy według prawa polskiego lub umowy międzynarodowej do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich lub państwa trzeciego. Jednakże z jurysdykcją wyłączną wiąże się dalsza konsekwencja.

W sytuacji, jaka występuje w art. 1106 § 1 k.p.c., a więc przy jurysdykcji wyłącznej, opartej na łączniku obywatelstwa, nie ma podstaw do przyjęcia, że zachodzi potrzeba odwoływania się do doktrynalnej konstrukcji jurysdykcji opartej na potrzebie zapewnienia pieczy, przynajmniej w trybie prowizorycznym i nagłym, jeżeli chodzi o cudzoziemca, w stosunku do którego jurysdykcja jest wyłączona. Dlatego też słusznie w sprawie niniejszej o ubezwłasnowolnienie Sąd Wojewódzki nie uwzględnił żądania uczestniczki postępowania wydania tymczasowych zarządzeń w ramach zabezpieczenia w kwestiach natury majątkowej (konta dewizowego uczestnika postępowania).

Postanowienie SN z dnia 6 listopada 1978 r., IV CZ 127/78

Standard: 31514 (pełna treść orzeczenia)