Szkoda na osobie wyrządzona przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej (art. 417[2] k.c.)

Odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa na podstawie art. 417[2] k.c. łączy się wyłącznie z takim działaniem lub zaniechaniem organów władzy publicznej, które są niezgodne z prawem. Brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności Skarbu Państwa na zasadzie słuszności, jeżeli szkoda na osobie powstała wskutek legalnego działania władzy publicznej podjętego w reakcji na niezasługujące na akceptację społeczną zachowanie poszkodowanego (por. wyrok SN z 28 maja 2021 r., III CSKP 6/21).

Niewątpliwie przesłanką stosowania art. 417[2] k.c. jest to, aby przyznania kompensaty wymagały względy słuszności. Nie ma jednak i być nie może sztywnych kryteriów, według których można byłoby przeprowadzić ocenę, czy mamy do czynienia z potrzebą zastosowania tego przepisu, czy też nie. Decydują o tym okoliczności danej sprawy, obejmujące dwa jej aspekty, po pierwsze, sytuację, w jakiej doszło do wyrządzenia szkody, motywy podejmowanego przez władzę publiczną działania i rodzaj czynów, z którymi związane jest zdarzenie sprawcze i po drugie, te okoliczności, które dotyczą sytuacji samego poszkodowanego, w tym jego sytuacji majątkowej, rodzinnej, a także waga i rozmiar doznanego uszczerbku. Łączna ocena tych wszystkich okoliczności determinuje nie tylko samo przyznanie bądź odmowę przyznania rekompensaty, ale również ustalenie zakresu, w jakim powinna nastąpić indemnizacja (por. wyrok SN z 14 czerwca 2018 r., V CSK 371/17).

Postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2025 r., I CSK 826/24

Standard: 86077 (pełna treść orzeczenia)

Przyznania zadośćuczynienia na podstawie art. 417[2] k.p.c. muszą wymagać względy słuszności, a przy ocenie tej przesłanki należy uwzględnić okoliczności sprawy, a więc również okoliczności, w jakich doszło do wyrządzenia szkody, motywy podjętego działania, rodzaj i znaczenie chronionego interesu oraz sytuację poszkodowanego.

Odwołanie się do klauzuli „względów słuszności” immanentnie wiąże   się z pozostawieniem pewnej swobody decyzyjnej sądowi

Postanowienie SN z dnia 17 czerwca 2021 r., III CSK 164/20

Standard: 86079 (pełna treść orzeczenia)