Rozliczenie pożytków szklarniowego gospodarstwa ogrodniczego

W sprawie o podział majątku wspólnego, w skład którego wchodzi szklarniowe gospodarstwo ogrodnicze, przy rozliczaniu pożytków z tego gospodarstwa stosuje się zasady zawarte w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1969 r. III CZP 12/69, ustalającej wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawach o dział spadku obejmującego gospodarstwo rolne.

Zarówno art. 46 k.r.o., jak również art. 567 § 3 k.p.c. nakazują do podziału majątku, który był objęty wspólnością ustawową, stosować odpowiednio przepisy o dziale spadku.

Oznacza to, że do podziału majątku wspólnego, w skład którego wchodzi gospodarstwo rolne, stosować należy odpowiednio szczególne unormowania odnoszące się do tego składnika majątkowego. Charakter gospodarstwa rolnego posiada również gospodarstwo ogrodnicze (por. § 1 ust. 1 i § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych - Dz. U. z 1972 r. Nr 31, poz. 215), przy czym brak jest w przyjętym unormowaniu podstaw do odmiennego traktowania szklarniowego gospodarstwa ogrodniczego, którego przychodowość jest z reguły wyższa.

Nie oznacza to jednak, by rozliczenie wyższych pożytków, uzyskiwanych przy takim prowadzeniu gospodarstwa ogrodniczego, miało odbywać się według innych zasad niż wskazane w wyżej powołanej uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 15 grudnia 1969 r.

Przy odmiennym stanowisku należałoby również stosować odmienne kryteria rozliczania pożytków z wyspecjalizowanych gospodarstw hodowlanych, a do takiego roszczenia nie upoważnia ani obowiązujący stan prawny, ani też wspomniane wytyczne, które traktują jednolicie dochód z gospodarstwa rolnego, a więc i ogrodniczego. Nie ma zaś podstaw do traktowania przychodów ze szklarniowego gospodarstwa ogrodniczego jako korzyści szczególnych, do których należałoby stosować inne rozliczenia pożytków od przyjętych w powołanych wyżej wytycznych.

Uchwała SN z dnia 11 maja 1978 r., III CZP 103/77

Standard: 31445 (pełna treść orzeczenia)