Uspołecznienie procesu tworzenia prawa

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17 marca 1998 r. stwierdził, że określenia "w porozumieniu", "w uzgodnieniu", "za zgodą", "przy udziale", "po zasięgnięciu opinii" itp. występują dość często w przepisach prawnych upoważniających organ prawotwórczy do stanowienia prawa. "Wyrażają one więzy współzależności pomiędzy różnymi podmiotami, z których jeden jest organem stanowiącym prawo. W wypadku, gdy określenia te wiązane są nie wyłącznie z organami państwa, lecz z podmiotami o charakterze społecznym, w doktrynie prawa fakt ten kwalifikuje się jako przejaw uspołecznienia procesu tworzenia prawa. Użycie powyższych pojęć w przepisach dotyczących działalności prawotwórczej określa cechy tej działalności - winna się ona odbyć przy współdziałaniu innych, poza organem prawotwórczym, podmiotów". Jednocześnie Trybunał stwierdził, że "współuczestnictwo określonych podmiotów, występujące we wskazanych formach, odnosi się do kształtowania treści aktów normatywnych w stadium prac przygotowawczych jeszcze przed wydaniem aktu. Zakłada ono nie tylko obowiązek zapewnienia przez organ prawotwórczy informacji o projekcie decyzji prawotwórczej, lecz również dyskusję o merytorycznej treści tego projektu, możliwość prezentowania różnych stanowisk, próby ich ujednolicania i wzajemnego dostosowywania do oczekiwań partnerów tej dyskusji - wreszcie wypracowanie ostatecznej, w miarę możliwości wspólnej i optymalnej decyzji prawotwórczej" ( U. 23/97). Uzyskanie powszechnej zgody na proponowane rozwiązania nie zawsze jest jednak możliwe.

Trybunał Konstytucyjny, na tle niniejszej sprawy przypomina pogląd, wyrażony w sprawie o sygn. K. 3/98, że uchwalanie ustaw należy z mocy Konstytucji do Sejmu, a rola podmiotów, którym przyznano prawo opinii ogranicza się do zajęcia stanowiska, pozwalającego Sejmowi na orientację w ich poglądach.

Wyrok TK z dnia 8 listopada 2005 r., SK 25/02

Standard: 3432 (pełna treść orzeczenia)