Zniszczenie pisma stwierdzające treść testamentu ustnego a niegodność dziedziczenia (art. 928 § 1 pkt 3 k.c.)

Skuteczność prawna testamentu ustnego wiązana jest zgodnie w orzecznictwie i w nauce prawa z chwilą stwierdzenia treści złożonego testamentu w jeden ze sposobów przewidzianych w art. 952 § 2 i 3 k.c. Testament, który stał się z tą chwilą prawnie skuteczny, nie może być tej skuteczności pozbawiony przez okoliczności przypadkowe, takie jak zagubienie lub zniszczenie pisma, o którym mowa w art. 952 § 2 k.c. Przepis ten dotyczy wyłącznie pierwotnego stwierdzenia treści testamentu ustnego, a nie wtórnego ustalenia tej treści w związku z wystąpieniem przypadkowych okoliczności. 

Uchwała SN z dnia 13 listopada 1992 r., III CZP 120/92

Standard: 46189 (pełna treść orzeczenia)

Ustnym testamentem szczególnym jest ustne oświadczenie przez spadkodawcę ostatniej woli w obecności świadków. Natomiast dokument, o którym mowa w art. 952 § 2 KC, nie jest testamentem, lecz jednym ze sposobów stwierdzenia treści testamentu. Skoro więc przewidziane w art. 952 § 2 KC pismo, stwierdzające treść testamentu ustnego, nie jest testamentem, lecz szczególnym środkiem dowodowym, do zniszczenia przez spadkobiercę takiego pisma nie można odnieść skutku w postaci niegodności, który to skutek przepis art. 928 § 1 pkt 3 KC wiąże z umyślnym zniszczeniem testamentu.

Ostatnio wymieniony przepis jako szczególny, wyłączający spadkobiercę od dziedziczenia, nie podlega wykładni rozszerzającej. Za wykładnią taką nie przemawia także cel tego przepisu, skoro treść testamentu ustnego, pomimo zniszczenia pisma przewidzianego w art. 952 § 2 KC, może być ustalona na podstawie przesłuchania świadków testamentu ustnego.

Wyrok SN z dnia 10 maja 1977 r., I CR 207/77

Standard: 31335 (pełna treść orzeczenia)