Immunitet parlamentarny - formalny (procesowy)
Immunitet parlamentarny (art. 105 konstytucji)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Art. 105 ust. 1 Konstytucji całkowicie wyłączył immunitet materialny w przypadku naruszenia praw osób trzecich. Ponieważ prawo cywilne reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi (art. 1 k.c.), w zasadzie wszystkie ewentualne naruszenia prawa cywilnego przez posłów zostały wyłączone z immunitetu materialnego. W to miejsce Konstytucja wprowadziła immunitet formalny, tj. zakaz wszczynania przeciwko posłom postępowań cywilnych bez zgody Sejmu.
Immunitet formalny nie wyłącza pociągnięcia posła do odpowiedzialności za naruszenie praw innych osób, lecz w przypadku odpowiedzialności cywilnej wymaga zgody Sejmu (zgodna na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej została uregulowana oddzielnie).
Postanowienie SN z dnia 2 września 2024 r., I CSK 1401/22
Standard: 85046 (pełna treść orzeczenia)
Immunitet formalny (procesowy) to ograniczenie dopuszczalności ścigania za czyny będące materialnie przestępstwem, co polega na procesowym zakazie pociągania członka parlamentu do odpowiedzialności przed sądem bez zgody właściwej izby parlamentu. Tworzy on zatem ujemną przesłankę procesową: dopóki immunitet nie zostanie uchylony, nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania przeciwko osobie nim się legitymującej.
Przywilej nietykalności zakazuje stosowania wobec deputowanego przewidzianych w prawie środków karnych i zapobiegawczych (w szczególności aresztowania lub zatrzymania). Również ta gwarancja ma charakter względny, ponieważ może być uchylona odpowiednio przez Sejm lub Senat.
Wyrok TK z dnia 21 kwietnia 2016 r., K 2/14
Standard: 3325 (pełna treść orzeczenia)