Zlecenie spedycyjne (art. 794 § 1 k.c.)

Dający zlecenie spedycyjne obowiązany jest do dokonania wszelkich czynności umożliwiających spedytorowi prawidłowe wykonanie usługi, w tym m.in. podanie wszelkich danych określających właściwości przesyłki i pozwalających na prawidłowe wykonanie m.in. przewozu.

Przepis art. 794 § 1 k.c. nie jest źródłem określającym nazbyt precyzyjnie obowiązki stron umowy spedycji, co niewątpliwie stwarza stronom możliwość większej swobody w korzystaniu z zasady swobody kontraktowej. Dlatego częstokroć wskazywany przez dającego zlecenie spedycyjne sposób wykonania umowy spedycji wynika, wprost lub pośrednio, z treści konkretnego zlecenia spedycyjnego, a obowiązkiem spedytora jest wówczas dostosowanie się do wskazówek i instrukcji dającego zlecenie spedycyjne, z jednoczesnym jednak obowiązkiem poinformowania go o ewentualnych zastrzeżeniach lub przeciwwskazaniach co do zaleconego sposobu wykonania umowy.

Obowiązek dającego zlecenie spedycyjne poinformowania spedytora i to już przy zawarciu umowy, o właściwościach przesyłki zdaje się również pośrednio wynikać z art. 801 § 3 k.c. w odniesieniu do określonych tym przepisem przesyłek, ponieważ zaniechanie podania tych informacji skutkuje nawet wyłączeniem wówczas odpowiedzialności spedytora z mocy powołanego przepisu.

nie można wymagać od spedytora, aby przy każdej przesyłce, w odniesieniu do której wykonuje obsługę spedycyjną, zobowiązany był sprawdzać, czy przewoźnik zastosował właściwy środek transportu i należycie zamocował na nim przesyłkę charakteryzującą się szczególnymi, nietypowymi właściwościami, jeżeli w zleceniu spedycyjnym brak jest danych wskazujących na takie nietypowe, szczególne właściwości lub cechy przesyłki.

Spedytor nie może być zwolniony od odpowiedzialności za szkodę w przesyłce, jeżeli uchybił tym obowiązkom pomimo posiadania wystarczających informacji zawartych w przyjętym zleceniu spedycyjnym (por. wyrok SN z dnia 27 stycznia 2004 r. II CK 389/02).

Obowiązkami spedytora są głównie właściwy (tj. determinowany treścią zlecenia) wybór odpowiedniego sposobu wykonania przewozu, tj. zgodnego z warunkami oznaczonymi przez dającego zlecenie spedycyjne, zamówienie właściwych środków przewozowych i sprawdzenie ich przydatności, jednak z uwzględnieniem specyfiki przesyłki i jej szczególnych właściwości oraz sposobu wykonania umowy, wyraźnie wskazanych przez dającego zlecenie spedycyjne. 

Określenie treści obowiązków spedytora wymaga uwzględnienia zwłaszcza informacji o przesyłce i jej szczególnych właściwościach, podanych uprzednio przez dającego zlecenie spedycyjne przy zawieraniu umowy spedycji. Oceny, czy doszło do niewykonania bądź do nienależytego wykonania umowy spedycji można bowiem dokonać dopiero po wcześniejszym jednoznacznym ustaleniu treści umowy spedycji. Musi ono określać precyzyjnie m.in. obowiązki spedytora, których treść powinna pozostawać w funkcjonalnym związku z treścią zlecenia spedycyjnego sformułowanego przez kontrahenta spedytora – dającego zlecenie spedycyjne.

Wyrok SN z dnia 12 lutego 2009 r., III CSK 296/08

Standard: 29982 (pełna treść orzeczenia)