Związanie sądu wskazanym przez poszkodowanego sposobem wyliczenia szkody

Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 6 k.c., udowodnienie szkody oraz jej wysokości obciąża poszkodowanego, co nie oznacza, że sąd jest związany zastosowaną przez poszkodowanego metodą ustalenia rozmiaru szkody i jej rezultatem. Związanie takie byłoby równoznaczne z pozbawieniem sądu jednej z jego podstawowych funkcji orzeczniczych, do których należą ustalenie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia oraz ocena rozmiaru szkody jako przesłanki dochodzonego roszczenia. Poza tym brak akceptacji przedstawionego przez poszkodowanego wyliczenia wysokości szkody musiałby każdorazowo prowadzić do oddalenia powództwa. Takie pojmowanie zakazu orzekania ponad żądanie byłoby przejawem niczym nieuzasadnionego formalizmu i prowadziłoby do wypaczenia zasady wyrażonej w art. 321 § 1 k.p.c. Szkoda wszak jest jedną z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, które podlegają ustaleniu przez sąd w toku procesu odszkodowawczego.

Konkludując ten wątek rozważań, trzeba stwierdzić, że w procesie odszkodowawczym sąd nie jest związany wskazanym przez poszkodowanego sposobem wyliczenia szkody, a jedynie wysokością żądanego odszkodowania i okolicznościami faktycznym przytoczonymi dla uzasadnienia żądania. Tak rozumiany zakaz orzekania ponad żądanie w dostatecznym stopniu czyni zadość zasadom dyspozycyjności i kontradyktoryjności. 

Wyrok SN z dnia 5 grudnia 2008 r., III CSK 228/08

Standard: 29980 (pełna treść orzeczenia)