Prowizja w razie niewykonana umowy na skutek okoliczności, za które dający zlecenie nie ponosi odpowiedzialności (art. 761[4] k.c.)

Jedyną sytuacją, w której agent nie nabywa prawa do prowizji, jest sytuacja określona w art. 761[4] k.c. Ma to miejsce wówczas, gdy jest oczywiste, że umowa z klientem nie zostanie wykonana na skutek okoliczności, za które dający zlecenie nie ponosi odpowiedzialności. Przepis ten dotyczy więc takich sytuacji, gdy umowa pomiędzy dającym zlecenie a klientem została zawarta, a przy tym w świetle wskazanych wyżej przepisów prowizja od niej należałaby się agentowi, jednakże umowa nie została wykonana, chociaż nadszedł termin (terminy) spełnienia świadczeń z niej wynikających, albo przed nadejściem tego terminu jest oczywiste, że wykonana nie zostanie na skutek okoliczności, za które dający zlecenie nie ponosi odpowiedzialności.

Do okoliczności powodujących niewykonanie umowy, za które dający zlecenie nie ponosi odpowiedzialności, należy zaliczyć przede wszystkim: okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi klient; okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi osoba trzecia, za którą dający zlecenie nie odpowiada; okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, w szczególności siła wyższa; okoliczności leżące po stronie dającego zlecenie, jednakże za które nie ponosi on odpowiedzialności.Jeżeli jest oczywiste, że umowa nie zostanie wykonana na skutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi dający zlecenie, agent nabywa prawo do prowizji.

W sprawie nie zostało wykazane, by w niniejszym przypadku wystąpiła jedna z wskazanych okoliczności. W szczególności, by strona pozwana gotowa była wykonać umowę według jej postanowień w zakresie ceny i jakości. Sama pozwana przyznała, że wymagania jakościowe przy zachowaniu ustalonej w umowie ceny nie były możliwe do zachowania. Pozwana nie wykazała także, by zaniechanie składania zamówień przez kontrahenta chorwackiego było całkowicie nieuzasadnione. Z materiału dowodowego wynika, że miał on zastrzeżenia do jakości jabłek, co znalazło odzwierciedlenie w jego reklamacjach. Tym samym strona pozwana nie zwolniła się z obowiązku zapłaty prowizji powodowi.

Wyrok SA w Krakowie z dnia 17 czerwca 2015 r., I ACa 432/15

Standard: 29601 (pełna treść orzeczenia)