Ogół praw i obowiązków w rozumieniu art. 922 k.c.
Skład spadku (art. 922 § 1 i 2 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W art. 922 § 1 k.c. mowa o należących do spadku prawach i obowiązkach zmarłego, które mają charakter cywilnoprawny. Dziedziczeniu podlegają prawa i obowiązki wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, a więc mające charakter cywilnoprawny (co jasno wynika z art. 1 k.c.). Nie wchodzą w skład spadku prawa i obowiązki wynikające z innych stosunków prawnych, nawet jeżeli pewien przepis, wskazując krąg osób, na które przechodzą prawa i obowiązki, odwołuje się do określenia „spadkobierca”, jak np. art. 97 i następne ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (jednolity tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.).
Postanowienie SN z dnia 15 stycznia 2020 r., III UZ 38/19
Standard: 63406 (pełna treść orzeczenia)
Określenie spadku zawarte jest w art. 922 k.c. Z treści tego przepisu wynika, że do spadku należą prawa i obowiązki spadkodawcy, które jednocześnie spełniają cztery wymagania: 1. mają charakter cywilnoprawny, 2. mają charakter majątkowy, 3. nie są ściśle związane z osobą zmarłego, 4. nie przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy osoby te są spadkobiercami. Na marginesie można dodać, że pierwsze z tych kryteriów wprost nie wynikają z przepisu, ale z faktu, że prawo spadkowe jest częścią prawa cywilnego.
Prawa rodzinne, tj. wynikające ze stosunków rodzinnych, i odpowiadające tym prawom obowiązki z reguły mają charakter niemajątkowy. Wszakże nie wszystkie prawa i obowiązki rodzinne mają taki charakter, albowiem niektóre z nich, chociaż opierają się na więzi natury osobistej, mają określoną treść gospodarczą i są uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego, jak np. prawo do alimentacji.
Wyrok SO w Koszalinie z dnia 13 września 2018 r., VII Ca 473/18
Standard: 38348 (pełna treść orzeczenia)
Art. 922 k.c. nie zawiera ścisłej definicji, lecz podaje ogólne kryteria, na których powinno się opierać ustalenie, czy dane prawo lub obowiązek wchodzi w skład spadku. Spadek obejmuje prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, z wyłączeniem praw i obowiązków ściśle związanych z jego osobą oraz praw, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby, niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 1 i 2 k.c.). W powołanym przepisie chodzi o prawa i obowiązki w zakresie prawa cywilnego, czyli mające charakter cywilnoprawny.
W literaturze wyróżnia się następujące, cztery kryteria zaliczenia do spadku praw i obowiązków zmarłego:
a) charakter cywilnoprawny,
b) charakter majątkowy,
c) brak ścisłego związania z osobą zmarłego,
d) brak przejścia na inne osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Charakter cywilnoprawny mają te prawa i obowiązki, które wynikają ze stosunków prawnych opartych na zasadzie równorzędności stron. Wobec powyższego, do spadku nie należą prawa i obowiązki o charakterze majątkowym regulowane przepisami prawa administracyjnego, karnego, finansowego, np.: prawa i obowiązki wynikające z zezwolenia lub koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej.
Postanowienie SN z dnia 19 maja 2010 r., I CZ 121/09
Standard: 36406 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 31152 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 29535 (pełna treść orzeczenia)