Doręczenia osobie prawnej lub organu, który nie ma osobowości prawnej (art. 133 § 2 k.p.c.)

Artykuł 133 § 2c (obecnie art. 133 § 2[3]) k.p.c. ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, w której adresat pisma procesowego lub orzeczenia występuje w postępowaniu jako osoba reprezentująca podmiot wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, likwidator, prokurent, członek organu lub osoba uprawniona do powołania zarządu.

Przepis ten nie ma zastosowania w postępowaniu w przedmiocie pozbawienia adresata, na podstawie art. 373 Prawa upadłościowego, prawa prowadzenia działalności gospodarczej i pełnienia funkcji wymienionych w tym przepisie. 

Na gruncie wykładni językowej art. 133 § 2c (§ 2[3]) k.p.c. można rozumieć na kilka sposobów. Możliwe jest przyjęcie, że analizowany przepis dotyczy wyłącznie tych postępowań, w których wymienione w przepisie podmioty występują w charakterze osób reprezentujących podmiot wpisany do KRS, likwidatorów, prokurentów, członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu. Zgodnie ze skrajnie przeciwną interpretacją art. 133 § 2c k.p.c. zawiera jedynie pewną kwalifikację podmiotową i należy go stosować w każdym przypadku doręczenia dokonywanego wymienionemu w przepisie podmiotowi, niezależnie od charakteru postępowania, w którym doręczenie ma nastąpić. Między tymi stanowiskami możliwe do wyobrażenia są różne warianty pośrednie, zgodnie z którymi wymieniony przepis należałoby stosować w postępowaniach, których przedmiot ma mniej lub bardziej ścisły związek z pełnieniem którejś ‎z wymienionych funkcji, ale adresat pisma nie działa w postępowaniu w ramach tej funkcji.

Na gruncie innych metod wykładni niż językowa Sąd Najwyższy uznaje, że właściwa jest jedynie pierwsza z przyjętych interpretacji. W pierwszej kolejności odrzucenia wymaga drugi, skrajny wariant, zgodnie z którym art. 133 § 2c (§ 2[3]) k.p.c. zawiera jedynie pewną kwalifikację podmiotową. Przyjęcie takiego założenia prowadziłoby do trudnego do zaakceptowania wniosku, że przepis ten dotyczy wszelkich spraw, w tym np. rodzinnych lub spadkowych, jeżeli tylko występuje ‎w nich określona osoba, której adres powinien być ujawniony w aktach rejestrowych. W wielu postępowaniach okoliczność, że strona lub inny podmiot, któremu należy doręczyć pismo, jest jednocześnie reprezentantem podmiotu wpisanego do KRS, pozostaje całkowicie obojętna. Uczestnicy takiego postępowania i sąd, przed którym się ono toczy, mogliby nie wiedzieć o tej szczególnej kwalifikacji podmiotowej osoby, której należy doręczyć pismo, np. ‎w celu wezwania jej do złożenia zeznań w charakterze świadka. Wiązałoby się to ‎z trudnym do przyjęcia ryzykiem nieprawidłowości w dokonywaniu doręczeń.

Na zaakceptowanie nie zasługują również warianty pośrednie, zgodnie z którymi wystarczające jest istnienie jakiegoś rodzaju związku postępowania z pełnioną funkcją. Podstawową wadą takich rozwiązań jest znaczny stopień niepewności związany z tym, że trudno zdefiniować stopień związku wystarczający dla zastosowania art. 133 § 2c (§ 2[3]) k.p.c. i rozgraniczyć takie powiązanie od powiązań, które wprawdzie obiektywnie występują, ale nie są dostatecznie ścisłe, aby usprawiedliwić stosowanie tego przepisu.

Postanowienie SN z dnia 15 czerwca 2022 r., II CSKP 471/22

Standard: 63185 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z wytycznymi wynikającymi z art. 133 § 2, 2a i 2c k.p.c. pisma procesowe lub orzeczenia dla osoby prawnej doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism. Pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), doręcza się na adres udostępniany w rejestrze albo CEIDG, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń. Jeżeli ostatni udostępniony adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, który podlegałby udostępnieniu, adres wykreślony jest uważany za adres udostępniony w rejestrze albo CEIDG. Pisma procesowe lub orzeczenia dla osób reprezentujących podmiot wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, likwidatorów, prokurentów, członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu doręcza się na adres do doręczeń wskazany zgodnie z przepisami art. 19a ust. 5-5b i 5d ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (jednolity tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 986 ze zm.), przy czym w razie zmiany danych adresowych tych osób, doręczeń dla nich - do chwili zgłoszenia zmiany adresu - dokonuje się na adres zgłoszony do akt rejestrowych. 

Postanowienie SN z dnia 24 października 2019 r., III UZ 27/19

Standard: 57341 (pełna treść orzeczenia)