Obowiązek sporządzenia nowego aktu urodzenia

Obowiązek sporządzenia nowego aktu urodzenia istnieje tylko przy orzeczeniu tzw. adopcji całkowitej. Zgodnie z art. 48 ust. 1 uasc, w razie orzeczenia przysposobienia, na które rodzice wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającej, sporządza się nowy akt urodzenia przysposobionego; w akcie tym jako rodziców wpisuje się przysposabiających. Sporządzenie nowego aktu urodzenia następuje więc w tym przypadku z urzędu.

Natomiast przy tzw. adopcji pełnej, przewidzianej w art. 121 k.r.io., sporządzenie nowego aktu następuje tylko wtedy, kiedy tak zdecyduje sąd orzekający tę postać przysposobienia. Stanowi o tym art. 49 ust. 1 uasc, zgodnie z którym „w razie orzeczenia przysposobienia w sposób określony w art. 121 k.r.io., może być sporządzony nowy akt urodzenia przysposobionego, w którym jako rodziców wpisuje się przysposabiających, jeżeli sąd opiekuńczy tak postanowił. Przepisy art. 47 ust. 2 – 5 stosuje się odpowiednio”.

Stosownie do wyraźnych dyspozycji przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w takim nowym akcie urodzenia wpisuje się dwie zmiany - w porównaniu do treści pierwotnego aktu urodzenia: przysposobiony otrzymuje nazwisko przysposabiającego, a jeżeli, tak jak w niniejszej sprawie, został przysposobiony przez małżonków wspólnie, nazwisko, które noszą, albo nosiłyby dzieci zrodzone z tego małżeństwa (art. 122 § 1 k.r.io.) oraz zmienione przez sąd imię lub imiona przysposobionego (art. 122 § 3 k.r.io.).

O możliwości dokonywania innych zmian w treści nowego aktu w związku z orzeczoną adopcją ustawa nie wspomina. Ponieważ dane zawarte w akcie stanu cywilnego stanowią jedyny dowód przesądzający w sposób urzędowy i wiążący o ich treści, przeto ewentualne ingerencje w treść takiego aktu muszą mieć wyraźną podstawę prawną. Przemawia to za koniecznością ścisłej wykładni przepisów upoważniających do zmiany treści aktu.

Sąd orzekający przysposobienie pełne, decydując o potrzebie sporządzenia nowego aktu urodzenia osoby przysposobionej, nie może nakazać zmiany w tym akcie miejsca jej urodzenia. 

Wpisanie przysposobionemu w akcie urodzenia nazwiska przysposabiającego w sytuacji, o której mowa w art. 122 § 1 k.r.io., następuje z urzędu, a ewentualne zamieszczenie przez sąd w orzeczeniu o przysposobieniu takiego rozstrzygnięcia ma jedynie charakter deklaratoryjny (por. postanowienie SN z dnia 4 lipca 1953 r., C 1134/52).

Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2007 r., IV CSK 274/07

 

Standard: 29313 (pełna treść orzeczenia)