Oświadczenie o potrąceniu; wskazanie rodzaju i wysokości wierzytelności objętych potrąceniem

Oświadczenie o potrąceniu ma być zindywidualizowane, co oznacza, że składający to oświadczenie ma obowiązek wskazać konkretnie wierzytelności (z obu stron), które ulegają umorzeniu. Jest to niezbędne nie tylko, aby ustalić, jakie kwoty i z jakich tytułów podlegają wzajemnemu umorzeniu (art. 498 § 2 k.c.), ale również uniemożliwia to dochodzenia w przyszłości roszczenia z tego tytułu (co do kwoty, co do której sąd uzna zarzut potrącenia za zasadny), ze względu na wygaśnięcie wierzytelności objętej skutecznym oświadczeniem o potrąceniu.

Wyrok SN z dnia 11 sierpnia 2022 r., II CNPP 6/22

Standard: 67003 (pełna treść orzeczenia)

Dla skuteczności oświadczenia o potrąceniu powinno ono konkretyzować rodzaj i wysokość obu wierzytelności objętych potrąceniem. Wymagania tego nie można jednak absolutyzować. Nie ma przeszkód, aby uznać za skuteczne oświadczenie o potrąceniu niezawierające wyraźnego wskazania wzajemnej wierzytelności i jej wysokości, jeżeli z okoliczności towarzyszących złożeniu temu oświadczeniu, np. wcześniejszej korespondencji między wierzycielem i dłużnikiem, jednoznacznie wynika, jakiej wierzytelności wzajemnej oświadczenie to dotyczy. W szczególności oświadczenie o potrąceniu niewskazujące wierzytelności wzajemnej, z którą wierzyciel potrąca swoją wierzytelność, może być skuteczne wówczas, gdy przed złożeniem oświadczenia o potrąceniu druga strona zgłaszała tylko jedną wierzytelność i określiła jej wysokość. Oświadczenie o potrąceniu wywołuje skutki określone w przepisach prawa materialnego tylko wówczas, gdy obie potrącane wierzytelności rzeczywiście przysługują osobom będącym względem siebie jednocześnie dłużnikami i wierzycielami (por. wyrok SN z 8 grudnia 2011 r., IV CSK 488/11). 

Wyrok SN z dnia 29 maja 2019 r., III CSK 170/17

Standard: 66092 (pełna treść orzeczenia)