Procesowy zarzut potrącenia

Art. 203[1] k.p.c. normuje jedynie procesowy zarzut potrącenia i nie wyłącza materialnoprawnych przesłanek potrącenia, którego zgodnie z art. 499 k.c. dokonuje się przez złożenie oświadczenia woli drugiej stronie. O ile zatem jest możliwe złożenie oświadczenia o potrąceniu skutecznego materialnie, ale nieskutecznego procesowo (tj. spełniającego przesłanki z art. 498 k.c., ale niespełniającego wymagań przewidzianych w art. 203[1] k.p.c.), o tyle nie wydaje się dopuszczalna – mimo niejednoznaczności komentowanego przepisu w tym zakresie – sytuacja przeciwna, tj. dokonanie potrącenia skutkującego procesowo mimo niespełnienia wymagań prawa materialnego.

Przyjmuje się, że „nie jest konieczne wyraźne stwierdzenie, iż dłużnik potrąca swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, lecz wystarczy ujawnienie przez niego woli umorzenia obu wierzytelności przez ich wzajemne przeciwstawienie”. Niewykluczone jest konkludentne złożenie oświadczenia o potrąceniu. Kwestia ta, w sytuacji złożenia procesowego (w piśmie procesowym – zgodnie z wymaganiem z art. 203[1] § 3 k.p.c.) zarzutu potrącenia stronie działającej przez pełnomocnika procesowego, powinna podlegać ocenie sądu.

Uchwała SN z dnia 2 lipca 2024 r., III CZP 2/24

Standard: 84913 (pełna treść orzeczenia)

Wdanie się w spór co do istoty sprawy oznacza merytoryczne odniesienie się do zgłoszonego żądania. Sprowadza się ono do żądania oddalenia powództwa lub żądań wniosku w postępowaniu nieprocesowym, bądź też do uznania powództwa albo poparcia wniosku. Nie stanowią wdania się w spór co do istoty sprawy podniesione przez stronę (uczestnika) zarzuty o charakterze formalnym.

Postanowienie SN z dnia 11 stycznia 2024 r., II CSKP 1982/22

Standard: 80857 (pełna treść orzeczenia)